Khó xóa tình trạng xé rào lãi suất

Khó xóa tình trạng xé rào lãi suất

Mặc dù tăng trưởng tín dụng toàn ngành tính đến ngày 8/8 mới đạt trên 1% so với chỉ tiêu 15 - 17% của cả năm, song các ngân hàng thương mại vẫn ra sức đẩy mạnh huy động tiết kiệm để đón đầu mùa vụ kinh doanh cuối năm. Đây là nguyên nhân dẫn tới cạnh tranh gay gắt trong thu hút tiền gửi và tình trạng vượt rào lãi suất lại tái phát.

Bên cạnh điều chỉnh lãi suất tăng nhẹ ở các kỳ hạn dài ngày (1 năm trở lên), các chương trình khuyến mãi được gia tăng, khiến cuộc đua huy động vốn bằng VND nóng dần. Thậm chí, nhiều ngân hàng thương mại quy mô nhỏ vẫn thực hiện chế độ 2 lãi suất để thu hút khách hàng gửi tiền ở kỳ hạn ngắn, nhất là khi xu hướng lãi suất được dự báo sẽ còn giảm.

Khảo sát của phóng viên Báo Đầu tư tại một số ngân hàng thương mại quy mô nhỏ và vừa cho thấy, tâm lý của khách hàng gửi tiết kiệm đã có thay đổi tích cực hơn so với trước. Người gửi tiền muốn chọn kỳ hạn dài ngày hơn để hưởng lãi suất cao, trong khi nhân viên ngân hàng tư vấn cho khách hàng gửi ngắn ngày, nhưng lãi suất ở mức tương đương (vượt rào quy định 9%/năm ở kỳ hạn dưới 1 năm). Điều này đi ngược với thực tế trước đây là các ngân hàng thương mại chỉ muốn huy động được nguồn vốn dài ngày.

Tình trạng vượt trần lãi suất ở kỳ hạn dài vẫn tái phát ở các ngân hàng thương mại quy mô nhỏ vừa, thậm chí cả ngân hàng quy mô lớn. Trong khi đó, các ngân hàng phải cắt giảm lãi suất cho vay về mức phù hợp mới kích thích được tín dụng.

Nguyên nhân là do các ngân hàng thương mại đang tăng cường xin thêm quota tín dụng để đẩy mạnh vốn cho vay trong những tháng cuối năm, kỳ vọng hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận đưa ra sẽ tạo áp lực lên huy động vốn. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, hiện có đến 23 ngân hàng xin tăng “room” tín dụng và NHNN đã cấp thêm hạn mức tăng trưởng cho 10 ngân hàng từ mức thấp 8 - 15% đầu năm nay lên mức 27 - 30% để đẩy mạnh cho vay cuối năm.

Chính điều này đã tạo ra sự cạnh tranh trong việc giữ thị phần và thu hút tiền gửi. Để cạnh tranh trong huy động vốn, mỗi ngân hàng có một chính sách khác nhau. Chẳng hạn, giao chỉ tiêu cho từng chi nhánh và phòng giao dịch để có chính sách chăm sóc khách hàng tốt hơn. So với các ngân hàng quy mô nhỏ, lãi suất tiền gửi tại ngân hàng lớn có phần thua kém, nhưng bù lại sẽ có thêm khuyến mãi, quà tặng…

Theo ông Trịnh Văn Tuấn, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB), nếu tiếp tục áp trần lãi suất huy động kỳ hạn ngắn, sẽ khó khăn cho ngân hàng quy mô nhỏ trong thu hút tiết kiệm, đặc biệt là khi lãi suất tiết kiệm được dự báo sẽ còn cắt giảm thêm.

Theo đánh giá của PGS-TS. Trần Hoàng Ngân, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, khó tránh được việc “xé” rào lãi suất tiết kiệm khi trần lãi suất tiếp tục duy trì. Tuy nhiên, ông Ngân cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, cần có sự cạnh tranh sòng phẳng và nếu ngân hàng nào quản trị yếu kém, sẽ bị loại. Trên thực tế, dù áp dụng mức lãi suất cao hơn ngân hàng lớn, nhưng các ngân hàng thương mại nhỏ chưa chắc đã thu hút được khách hàng gửi tiền, bởi khách hàng có tâm lý “chọn mặt gửi vàng”.

Thùy Vinh

đầu tư