Ông Đặng Thành Tâm: Cánh chim vượt sóng mang hình ảnh đất nước đi xa

23/10/2010 08:03

23-10-2010 08:03:00+07:00

Niên giám DNNY 2010 - Câu chuyện thành công

(Vietstock) - Sau khi biết Vietstock có nhã ý mời ông tham gia loạt bài viết chia sẻ những kinh nghiệm và thành công của các doanh nhân, sự hào hứng của ông đã làm chúng tôi xúc động, bởi lẽ một doanh nhân như ông luôn bận bịu với những chuyến công tác dài ngày khi trong nước lúc nước ngoài.

Dù vậy, ông Chủ tịch của Tập đoàn Kinh Bắc (KBC) và Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (Sai Gon Invest Group - SGI) Đặng Thành Tâm cũng đã sắp xếp cho chúng tôi một cuộc gặp khá ngắn - khoảng thời gian trống hiếm hoi trong lịch làm việc dày đặc của ông.

Ông Đặng Thành Tâm, Chủ tịch Tập đoàn Kinh Bắc (KBC)

Trò chuyện với ông, chúng tôi bị ấn tượng mạnh về hình ảnh một doanh nhân nhiệt huyết không chỉ với sự nghiệp kinh doanh cá nhân mà cả trách nhiệm với kinh tế nước nhà. Ông như cánh chim không mỏi góp phần mang hình ảnh đất nước Việt Nam đến với bạn bè năm châu. Khi chia sẻ với chúng tôi về những ước mơ, tâm huyết, cuộc gặp đã kéo dài gần gấp đôi dự kiến.

- Trở thành thuyền trưởng của những con tàu vượt đại dương là ước mơ của ông thuở bé, khi còn là thanh niên ông đã cố gắng biến ước mơ này thành hiện thực với việc theo học trường Hàng Hải. Nhưng rút cuộc khi lập nghiệp ông lại trở thành doanh nhân, là “thuyền trưởng” của nhiều doanh nghiệp lớn. Phải chăng đây là số mệnh?

Tôi cho rằng ngay cả một quốc gia cũng có vận mệnh, vậy thì mỗi con người chúng ta chắc chắn cũng theo những “số mệnh” riêng. Mỗi người sinh ra, lớn lên đều có một vai trò, vị trí nào đó trong xã hội, đây chính là “số mệnh” của họ. Không phải ai cũng hài lòng với “số mệnh” của mình, nhưng cần phải biết thay đổi để mọi việc trở nên tích cực hơn, tốt đẹp hơn, cho bản thân và với cả xã hội. Thực tế cuộc sống đã không thiếu những ví dụ sinh động chứng minh điều này.

Tôi thiết nghĩ, việc làm lãnh đạo hay “thuyền trưởng” của một doanh nghiệp bên cạnh yếu tố khách quan thì không thể thiếu các yếu tố chủ quan. Yếu tố chủ quan ở đây là các cá nhân phải có những hoài bão lớn, có nghị lực và ý chí tiến thủ mạnh mẽ thì mới có thể vươn lên. Từ khi theo học Đại học, tôi đã xác định mình phải cố gắng trang bị kiến thức và hành trang thật đầy đủ để khi vào đời không bỡ ngỡ, không bỏ lỡ các cơ hội, nói như ông bà ta là khi cờ đến tay thì phất cho tốt.

Một trong những điều tôi tâm đắc khi theo học ở khoa Điều khiển tàu biển của Trường Đại học Hàng Hải là chúng tôi được đào tạo để làm chỉ huy - đào tạo để trước khi ra khơi thì cần phải biết cách lên một hải trình cụ thể, hướng con tàu chạy trên đại dương mênh mông theo lộ trình đã định. Trên đại dương, dù có bất đồng chính kiến giữa thủy thủ đoàn thì một con tàu không thể rẽ theo hai hướng, người thuyền trưởng phải quyết đoán chọn hướng đi đúng đưa con tàu cập bến an toàn. Chúng tôi cũng được học cách ra hiệu lệnh và làm sao để mọi người tuyệt đối tuân thủ: dứt khoát, rõ ràng, chuẩn xác - một tố chất quan trọng làm lãnh đạo. Đây cũng là các lợi thế sau này khi bản thân tôi trở thành doanh nhân và cũng là yếu tố quan trọng để tôi lãnh đạo doanh nghiệp thành công.

- Saigon Invest Group tham gia nhiều mảng kinh doanh, trong khi đó, xu hướng tương lai là sự chuyên biệt hóa và đi sâu vào từng lĩnh vực riêng lẻ. Như vậy, ông có quan ngại khi dàn trải trong quá nhiều lĩnh vực sẽ khiến cho Tập đoàn của mình hoạt động kém hiệu quả?

Nhìn trên bề nổi, chúng tôi phát triển đa ngành nhưng thực chất các doanh nghiệp đang hợp tác phát triển để hoàn thiện theo một chu trình với đầy đủ các mắt xích giá trị (value chains) nhằm tạo ra giá trị gia tăng (value added). Điều đó không chỉ tạo ra lợi nhuận tối ưu mà còn cải thiện tính cạnh tranh của từng doanh nghiệp khi tiết giảm được nhiều chi phí. Ngoài ra, khi một chuỗi giá trị được hình thành, tất cả thành viên trong chuỗi cũng hoạt động hiệu quả hơn một doanh nghiệp đơn lẻ.

Hiện nay, mô hình hoạt động của chúng tôi vẫn đang hiệu quả và phát huy tác dụng. Tuy nhiên tôi mới chỉ xây dựng những viên gạch nền tảng, còn việc tiếp tục xây là nhiệm vụ của những người kế thừa. Bản thân tôi chỉ có đủ khả năng đóng góp vào một quá trình, vào một giai đoạn đầu của Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn. Điều này cũng như các bạn chỉ có thể cố gắng động viên và lo toan cho con bạn được học hành tử tế, còn sau này con cái chúng ta chọn nghề gì, chúng ta chỉ có thể tham gia góp ý chứ không thể thay con quyết định cuộc đời và tương lai của chúng.

- Có bao giờ ông nghĩ mình sẽ bị “quá tải” khi phải lãnh đạo và quản lý một loạt các doanh nghiệp lớn như hiện nay? Phải chăng doanh nhân Đặng Thành Tâm có những bí quyết lãnh đạo của riêng mình?

Trên thế giới, những tập đoàn lớn như Toyota, Samsung, GE, Siemens… hàng năm doanh thu còn lớn hơn cả GDP Việt Nam nhưng CEO của họ vẫn quản lý được thì tại sao chúng ta thua kém? Còn nói về bí quyết nào đó ư? Khá đơn giản! Tôi cho rằng trong quản trị doanh nghiệp nên xây dựng một hệ thống tốt, một mô hình hoạt động với các chính sách và quy trình kiểm soát chặt chẽ, đầy đủ để hệ thống đó có thể chạy tốt và trơn tru. Mỗi bộ phận thành viên nên tự chủ, nắm rõ phạm vi hoạt động của mình và biết cách phối hợp hành động với các đơn vị khác. Nhiệm vụ của người “thuyền trưởng” chỉ là tham gia hoạch định chiến lược, lập hải trình cho con tàu và chọn những sĩ quan đầy đủ khả năng, phẩm chất để giao nhiệm vụ chỉ huy cho họ. Khi có hệ thống phòng ngừa, cảnh báo, kiểm tra tốt thì dù thuyền trưởng có đi ngủ cũng không lo tàu chạy sai lộ trình hay va vào đá ngầm… Hiện tại hầu hết các công việc cụ thể đã có các cộng sự tin cậy của tôi thực hiện, nhiệm vụ chủ yếu của tôi là đối ngoại, bay Đông bay Tây, gặp Đông gặp Tây chứ không tham gia công việc cụ thể.

- Hình ảnh doanh nhân Đặng Thành Tâm ngày nay không chỉ dừng lại ở trong nước, ông đã xuất hiện nhiều tại các sự kiện quan trọng trong việc hợp tác kinh tế của Việt Nam với quốc tế. Nhiều người cho rằng ông rất phù hợp với vai trò là nhà ngoại giao, chính trị gia. Ông nghĩ sao về điều này?

Kể từ khi gia nhập WTO, Việt Nam đã hội nhập, tham gia thực sự sâu rộng vào chuỗi giá trị và quá trình toàn cầu hóa. Bản thân tôi không cho rằng là một chính trị gia sẽ xuất sắc hơn doanh nhân hay một công dân ưu tú trong một lĩnh vực nào đó trong quá trình hội nhập. Chính trị gia, doanh nhân hay một công dân Việt Nam bình thường đều có một vai trò khác nhau trong sự phát triển chung và đều đáng được trân trọng. Đối với tôi, ở vị trí nào mà mình có điều kiện tốt nhất để đóng góp cho đất nước, cho bản thân mình, gia đình, nhân viên mình, cho cổ đông mình thì tôi sẽ chọn vị trí đó để làm.

Tôi cũng xin chia sẻ thêm là tôi cảm thấy rất vui và tự hào với vai trò hiện tại. Tôi thấy may mắn và hạnh phúc khi được biết bao người luôn ủng hộ, cảm thông, chia sẻ… để có được thành công ngày hôm nay. Vì vậy, tôi luôn trân trọng những gì mình đang có và luôn ý thức rằng phải cố gắng hơn nữa, đóng góp nhiều hơn nữa trên vai trò một doanh nhân - một chiến sĩ thời bình trên mặt trận kinh tế cho đất nước.

- Có thời gian tiếp xúc nhiều với thế giới bên ngoài, được gặp gỡ với các doanh nhân, chính trị gia hàng đầu thế giới, theo ông, mô hình quốc gia nào Việt Nam nên học tập? Ông có thể chia sẻ những nhận định của mình về sự phát triển của Việt Nam trong 10 hay 20 năm tới không?

Về mô hình phát triển, chúng ta học tập và đúc kết chứ không nên sao chép nguyên hình mẫu của riêng quốc gia nào. Ví như nước láng giềng Trung Quốc, họ cũng có nhiều điểm để chúng ta tham khảo. Một là họ tập trung phát triển công nghệ chứa hàm lượng chất xám cao, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa nhiều trong sản phẩm hướng ra xuất khẩu giúp kinh tế Trung Quốc phát triển nhanh và bền vững. Hai là họ vẫn tập trung vào những ngành thâm dụng lao động lớn như ngành than, dệt may, giày da, đồ gỗ, lắp ráp…để giải quyết vấn đề công ăn việc làm. Ba là cơ bản mô hình kinh tế của họ là tập trung thu hút đầu tư nước ngoài và tăng cường xuất khẩu. Chính vì vậy họ vừa giải quyết việc làm vừa đảm bảo an sinh xã hội, đồng thời cũng tăng cường sự cạnh tranh quốc tế. Đến nay họ đã trở thành quốc gia xuất khẩu lớn nhất thế giới, là quốc gia đứng nhì thế giới vượt Nhật Bản, chỉ sau Hoa Kỳ.

Theo tôi mô hình phát triển kinh tế của Việt Nam trong tương lai sẽ theo hướng tăng cường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài. Chúng ta cũng phát triển các ngành thu hút nhiều lao động, giải quyết công ăn việc làm, một mặt tập trung khuyến khích phát triển công nghệ chứa hàm lượng chất xám cao, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa trong sản phẩm, song song đó là chính sách cho sự phát triển công nghiệp phụ trợ… Theo ý kiến cá nhân tôi thì trong vòng 10 năm tới Việt Nam sẽ cơ bản trở thành đất nước công nghiệp phát triển và 20 năm tới Việt Nam có thể sẽ sánh ngang bằng các nước khu vực có mức sống cao.

- Được coi là người giàu nhất Việt Nam trên sàn chứng khoán, nếu có thể ông khuyên NĐT điều gì khi lựa chọn đầu tư dài hạn vào cổ phiếu?

Đầu tư dài hạn vào cổ phiếu cũng như bất kỳ quyết định đầu tư dài hạn nào. Đầu tiên là cần xuất phát từ việc phân tích, tính toán thật kỹ lưỡng vào chiến lược phát triển của doanh nghiệp, về tính khả thi trong dài hạn, về sự uyển chuyển trước tình thế ngắn hạn. Tôi cho rằng năng lực, tầm nhìn của đội ngũ điều hành cũng là một yếu tố trọng yếu không thể bỏ qua.

Cá nhân tôi khi quyết định đầu tư thì điều trước tiên phải xét đến là tính khả thi dài hạn của các dự án một cách khoa học. Trong những trường hợp phải quyết định nếu không sẽ mất cơ hội, thì chúng tôi phải quyết định dựa trên niềm tin vào đội ngũ lãnh đạo, uy tín cũng như năng lực và nhân cách của cán bộ lãnh đạo các nơi đó.

- Cá nhân tôi nói riêng và rất nhiều bạn trẻ khác vô cùng ngưỡng mộ trước sự thành công và nhân cách của ông. Nếu có thể ông hãy gửi một thông điệp đến thế hệ trẻ đang ôm ấp hoài bão và chia sẻ một chút ít riêng tư về gia đình?

Cám ơn bạn và những bạn trẻ đã có thiện cảm tốt về tôi. Thực lòng tấm thịnh tình của mọi người làm tôi rất cảm động, đặc biệt về nhận xét nhân cách của tôi. Thú thực tôi cũng là một con người bình thường, học tập bình thường và chưa bao giờ có thành tích xuất sắc nào cả, ngoài việc có nổi trội một chút về lĩnh vực khoa học tự nhiên. Tuy nhiên, do cuộc sống quá vất vả và gia đình lại nghèo nên tôi luôn khát khao vươn lên. Điều may mắn là tôi sớm được tiếp cận với các quốc gia phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore cách đây 20-25 năm. Chính điều này đã hun đúc trong tôi một hoài bão là làm sao có thể học tập, làm việc tốt hơn, cùng với mọi người chung tay đóng góp công sức để Việt Nam phát triển tương đương như bè bạn năm châu.

Các bạn trẻ bây giờ có nhiều điều kiện hơn thế hệ chúng tôi nhưng cần có khát vọng, hoài bão lớn lao, cần cù chịu khó, không ngừng học hỏi để có thể vượt qua được chính bản thân mình mà không bị sự lười biếng, hay sự tự mãn chi phối. Hãy sống thật với con người của mình, luôn hết sức khiêm tốn và chia sẻ, không ngần ngại sợ dốt mà không dám bày tỏ chính kiến và quan điểm của mình.

Về chuyện gia đình, nói thật lòng, đây là điều khiến tôi mãn nguyện nhất trong đời. Dù đi năm châu bốn biển tôi vẫn chỉ ngủ ngon giấc nhất khi về đến nhà. Bà xã tôi bên cạnh việc chăm sóc con cái vẫn thường dành nhiều thời gian để cùng tôi trong những chuyến công tác dài ngày. Tôi nghĩ khi nghỉ hưu vào cuối năm sau, có nhiều thời gian, tôi sẽ chăm sóc gia đình mình tốt hơn.

Cảm ơn ông!

Xuân Anh thực hiện