Thế mạnh cần khơi thông

27/08/2010 17:12

27-08-2010 17:12:49+07:00

Thị trường bán lẻ - sân chơi của ai?

Bên cạnh những khó khăn, doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam vẫn còn những lợi thế riêng mà các nhà bán lẻ nước ngoài khi thâm nhập thị trường nước ta không dễ gì có được. Những lợi thế đó là gì? Làm thế nào để phát huy?

Trên thực tế, ngay từ khi Việt Nam đàm phán để gia nhập WTO, bán lẻ đã được xác định là một trong những lĩnh vực sẽ vấp phải sự cạnh tranh gay gắt nhất. Các nhà bán lẻ nước ngoài, với nhiều năm kinh nghiệm phát triển lĩnh vực bán lẻ sẽ dễ dàng thâm nhập thị trường nước ta, nếu như doanh nghiệp trong nước không biết tận dụng điều kiện sẵn có để phát huy năng lực cạnh tranh.

Theo tiến sĩ Ngô Kim Thanh, giảng viên trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội, doanh nghiệp Việt có thể khai thác lợi thế cụ thể là: “Sự hiểu biết thị trường nội địa và tập quán mua bán của người dân địa phương. Vì vậy nếu lựa chọn được mô hình phân phối phù hợp, các nhà bán lẻ Việt Nam vẫn có thể cạnh tranh được với các đại gia bán lẻ của nước ngoài”.

Am hiểu thị trường trong nước, trên thực tế là lợi thế chủ lực của doanh nghiệp Việt Nam. Không thể có một mô hình chung cho tất cả các địa phương. Bởi vậy, doanh nghiệp bán lẻ cần vận dụng những kinh nghiệm tích lũy lâu năm để có thể lựa chọn giải pháp phù hợp cho mình.

Theo ông Bùi Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Tây Tiến, huyện Tiền Hải, Thái Bình: Doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể trụ vững được ở thị trường nông thôn nếu như quan tâm hơn nữa đến nhu cầu của khách hàng khu vực này. “Với những xã như Tây Tiến thì không thể phát triển mô hình bán buôn quy mô lớn, nhưng những cửa hàng nhỏ, tiện dụng và chợ nông thôn rất phù hợp”, ông Tuấn cho biết.

Kể từ năm 2007 đến nay, các nhà quản lý, các chuyên gia về thương mại vẫn mong muốn tìm được mô hình phát triển phù hợp cho mạng lưới bán lẻ nước ta. Nếu như ở khu vực đô thị, mô hình phân phối hiện đại với những siêu thị, trung tâm thương mại tiện nghi là phù hợp nhất, đồng thời cũng bị cạnh tranh gay gắt, thì khu vực thị trường nông thôn vẫn là miền đất hứa cho các doanh nghiệp bán lẻ trong nước.

Theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, hơn 70% dân số nước ta sống ở khu vực nông thôn, tương đương khoảng 60 triệu người. Nếu thu hút được lực lượng đông đảo người tiêu dùng này thì không chỉ doanh nghiệp bán lẻ mà cả các nhà sản xuất cũng được hưởng lợi.

Tuy nhiên, mô hình nào có thể phát huy được thế mạnh của doanh nghiệp Việt? Thực tế cho thấy, đã có những ví dụ cho sự thất bại của các doanh nghiệp bán lẻ trong nước khi chưa nghiên cứu kỹ thị trường. Sự đi xuống của hệ thống cửa hàng tiện ích G7 mart do Công ty café Trung Nguyên triển khai là một điển hình.

Theo ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam, đối với thị trường nông thôn cần đi những bước chậm mà chắc: “Có nhiều doanh nghiệp bán lẻ nước ta đã mở siêu thị ở khu vực nông thôn và đã thành công. Nhưng nếu nóng vội, mở ngay siêu thị thứ hai thì dễ thất bại. Ngay cả với mô hình chợ, cũng cần đáp ứng đúng nhu cầu người tiêu dùng nông thôn. Ví dụ như chợ nông thôn mà xây hai tầng thì không phù hợp”.

Như vậy, với thị trường nông thôn, yêu cầu đầu tư sẽ thấp hơn nhiều so với thị trường đô thị. Đây chính là một lợi thế cho các doanh nghiệp Việt Nam với quy mô vốn nhỏ và khả năng thâm nhập thị trường ngách cao. Điều quan trọng là doanh nghiệp phát huy sức mạnh của mình như thế nào? Ông Trương Quang Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) khẳng định: “Doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể trụ được nếu phát huy được sự am hiểu đối với tập quán mua bán của người dân địa phương, chịu khó đầu tư những phương thức kinh doanh phù hợp”.

Theo bà Trần Thị Hường, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, các doanh nghiệp có thể tận dụng khai thác những mô hình phân phối có sẵn vẫn đang phát huy được hiệu quả để tránh đầu tư dàn trải, theo phong trào, tạo nên áp lực về vốn cho chính bản thân doanh nghiệp: “Chúng tôi khuyến khích các đại lý đã bám được trong khu dân cư và đề nghị các nhà sản xuất cung ứng cho họ những sản phẩm mới với giá ưu đãi. Với cách làm như vậy doanh nghiệp dễ phát triển hơn và từng bước hình thành mô hình phân phối hiện đại”, bà Hường cho biết.

Song hành với những nỗ lực tự thân của doanh nghiệp, các cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần trở thành "bà đỡ" cho sự phát triển của doanh nghiệp bán lẻ trong nước. Các cơ quan quản lý hoàn toàn có thể vận dụng những giải pháp không vi phạm quy định của WTO để hỗ trợ doanh nghiệp bán lẻ./.

VOV