Bị bóp hoa hồng, cây xăng “dọa”... gian lận!

Bị bóp hoa hồng, cây xăng “dọa”... gian lận!

Đại lý kêu: Bộ Tài chính đề xuất mức chiết khấu hoa hồng khoảng 430 đồng/lít là thấp quá, phải hơn 600 đồng/lít mới được.

Ngay sau khi Bộ Tài chính có báo cáo gửi Thủ tướng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Nghị định 84 năm 2009, trong đó có nội dung liên quan đến thù lao (hoa hồng) cho đại lý không được vượt quá 430 đồng/lít thì một số đại lý xăng dầu đã phản ứng.

Loạn chi hoa hồng

Nghị định 84 đang có hiệu lực chưa quy định rõ ràng tỉ lệ hoa hồng, chỉ xác định khoản tiền này nằm trong chi phí kinh doanh của doanh nghiệp (DN) xăng dầu. Do đó, mỗi DN sẽ có mức chi hoa hồng khác nhau. Thực tế, hầu hết mức hoa hồng chung mà DN đầu mối thường chi cho đại lý khoảng 400-500 đồng/lít.

Mức chi này không ổn định. Khi DN đầu mối có lãi hoặc để cạnh tranh chiếm thị phần thì họ sẽ chi mạnh tay, thậm chí có thể được đẩy lên đến 900 hoặc 1.000 đồng/lít. Tuy nhiên, cũng có lúc do kinh doanh ít lãi, hoặc lỗ, DN sẽ giảm hoa hồng xuống. Tiêu biểu, vào tháng 3, cho rằng việc kinh doanh xăng dầu bị lỗ nên các DN đầu mối đã hạ chiết khấu. Nhiều đại lý khẳng định hoa hồng họ nhận được chỉ còn 150-250 đồng/lít. Hàng loạt đại lý ở TP.HCM, các tỉnh miền Trung đã kiến nghị lên Sở Công Thương địa phương để xin tạm ngừng bán xăng.

“Chúng tôi xin ngưng bán thì cơ quan quản lý không chấp thuận. Bên DN đầu mối thì họ cũng than lỗ nên thậm chí không trích thù lao. Mỗi ngày mở mắt ra đã thấy lỗ tiền triệu, kinh doanh lỗ vậy thì làm sao chúng tôi sống?” - ông Nguyễn Văn Hải, chủ một cây xăng tại quận Bình Thạnh, TP.HCM, kể.

Sau đó, tại nhiều cuộc họp, liên bộ Tài chính - Công Thương đã khẳng định cần có quy định cụ thể về chiết khấu thù lao đại lý.

Thấp quá thì… ăn gian (?)

Tuy nhiên, theo các đại lý, với mức thù lao đại lý mà Bộ Tài chính đề xuất còn thấp, chưa đúng với thực tế chi phí của đại lý. Một DN sở hữu một số cây xăng tại quận 12, huyện Củ Chi khẳng định: Hoa hồng 430 đồng/lít xăng thì đại lý không thể sống được. “Hiện cước vận chuyển trong nội thành của chúng tôi đã lên tới gần 100 đồng/lít, nếu ở xa có thể lên tới gần 200 đồng/lít. Chưa kể cây xăng phải chịu hao hụt xăng dầu, nhân viên thì đòi tăng lương. Chúng tôi đã phải đầu tư một khoản tiền rất lớn để mua đất, xây dựng cây xăng, rồi còn lãi suất ngân hàng… Vì vậy, dù có lỗ thì cũng sẽ gắng bám trụ. Chỉ có điều, lỗ quá thì việc phải… gian lận là điều khó tránh khỏi (?)” - ông này nói.

Ông Nguyễn Văn Hải nói thêm: “Nếu Nhà nước tính đủ để các DN có lời đàng hoàng thì không ai đi tìm đến gian lận cả”.

Theo ông Lê Văn Xê, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hương Thủy (Thừa Thiên- Huế), mức hoa hồng phải ít nhất 650 đồng/lít thì các đại lý mới sống được. Hoặc, nếu áp dụng mức 430 đồng/lít thì các DN đầu mối phải vận chuyển hàng đến cho đại lý.

Nên quy định cả mức sàn tối thiểu

Bàn về điều này, một vị từng là giám đốc DN đầu mối xăng dầu ở Đồng Tháp cho biết: “Tôi đã từng có nhiều năm kinh doanh xăng dầu, thấy những mức chi phí mà đại lý nêu là có thật. Vì vậy, thời gian còn làm việc trong ngành này, chúng tôi cũng đã liên tục góp ý sửa đổi Nghị định 84, trong đó cần quy định lại chi phí kinh doanh của DN và nêu cụ thể mức thù lao cho đại lý”. Cũng theo vị này, hoa hồng cho đại lý nên cụ thể mức tối thiểu là khoảng 350 đồng/lít và tối đa là 600 đồng/lít.

“Thực ra, nếu chúng ta không quy định mức tối thiểu thì rất dễ xảy ra tình trạng đã từng có, đó là các DN đầu mối khi lỗ và chi thù lao quá thấp dẫn đến các cây xăng tư nhân gian lận thương mại như đong thiếu, pha xăng dỏm để tồn tại. Hoặc có nhiều cây xăng tìm đến cách đóng cửa. Điều này rất nguy hiểm cho thị trường xăng dầu. Còn việc đưa ra mức chiết khấu tối đa 600 đồng/lít là khung để khống chế các DN lớn đua chiết khấu để mở rộng thị phần, phá hệ thống bán lẻ của các DN nhỏ hơn” - vị lãnh đạo trên lý giải.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cũng cho rằng khung đối với hoa hồng cho các đại lý mà Bộ đưa ra là cần thiết để tránh việc các DN vượt rào.

Hiện Petrolimex - DN đang chiếm lĩnh thị phần chưa có bình luận gì liên quan đến mức thù lao mà Bộ Tài chính đưa ra. Vị đại diện của Petrolimex cho rằng DN này sẽ làm theo nếu mức này được áp dụng.

Mai Phương – Trà Phương

Pháp luật TP