Thuế nhà thầu: DN coi chừng “ôm” thuế thay cho nước ngoài

Thuế nhà thầu: DN coi chừng “ôm” thuế thay cho nước ngoài

Chuyên gia thuế cảnh báo rằng Thông tư mới về Thuế nhà thầu nước ngoài sắp có hiệu lực sẽ mở rộng thêm nhiều đối tượng chịu thuế, nếu doanh nghiệp trong nước không xem xét kỹ hợp đồng thì sẽ có nguy cơ chịu thuế thay cho họ.

Đây là thông tin được chuyên gia tư vấn về thuế cảnh báo với doanh nghiệp trong nước tại hội thảo “Cập nhật các quy định thuế có ảnh hưởng quan trọng đối với doanh nghiệp” được tổ chức vào ngày 19-9 do Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh (ACCA) phối hợp với Hội tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) tổ chức.

Thông tư 103/2014/TT-BTC về thuế nhà thầu nước ngoài (NTNN) sẽ có hiệu lực từ ngày 1-10 tới, thay thế cho Thông tư 60/2012/TT-BTC.

Theo ông Phan Vũ Hoàng, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte, Thông tư 103 có nhiều quy định mới như mở rộng diện đối tượng chịu thuế và những quy định này có khả năng ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo đó, một doanh nghiệp ở nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam, nhưng có hoạt động phân phối hàng hóa, cung cấp dịch vụ tại Việt Nam thông qua một tổ chức Việt Nam, có thể nằm trong diện chịu thuế nhà thầu nước ngoài.

Đơn cử như một công ty nước ngoài giao hàng hóa cho một công ty ở Việt Nam để phân phối, trong đó công ty nước ngoài vẫn nắm quyền sở hữu, hoặc chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa, hoặc vẫn có quyền ấn định giá bán hàng hóa, thì công ty nước ngoài đó sẽ phải chịu thuế nhà thầu nước ngoài tại Việt Nam đối với hoạt động kinh doanh này.

Hoặc nếu công ty nước ngoài ủy quyền cho một công ty Việt Nam thực hiện một số dịch vụ liên quan đến phân phối, như tiếp thị, quảng cáo, song công ty nước ngoài chịu trách nhiệm về chi phí cho các dịch vụ đó, thì công ty nước ngoài cũng thuộc diện chịu thuế nhà thầu nước ngoài. Ngoài ra, tổ chức, cá nhân nước ngoài thông qua tổ chức, cá nhân Việt Nam để thực hiện việc đàm phán, ký kết hợp đồng đứng tên tổ chức, cá nhân nước ngoài cũng nằm trong diện chịu thuế nhà thầu nước ngoài.

Như vậy, một công ty Việt Nam được ủy quyền phân phối, hoặc thực hiện dịch vụ, hoặc thực hiện đàm phán, ký kết hợp đồng đứng tên công ty nước ngoài có thể phải kê khai và tính thuế nhà thầu nước ngoài thay cho công ty nước ngoài – điều mà trước đây họ chưa phải thực hiện, do hoạt động này không được đề cập trong Thông tư 60.

Ông Hoàng lưu ý, nếu doanh nghiệp trong nước không để ý đến những quy định mới này thì khả năng chịu thuế thay cho đối tác nước ngoài là hoàn toàn có thể xảy ra, vì trên thực tế các công ty Việt Nam thường chịu trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thuế nhà thầu nước ngoài khi thực hiện thanh toán cho các đối tác nước ngoài.

Với quy định mới này, ông Hoàng lưu ý các công ty cả nước ngoài và Việt Nam cần rà soát kỹ các điều khoản trong hợp đồng ký sau ngày 1-10-2014, đặc biệt là về nghĩa vụ và rủi ro với hàng hóa, để tránh rủi ro bỏ sót, không kê khai và nộp thuế cho những hợp đồng lẽ ra thuộc diện chịu thuế, có thể dẫn đến việc cơ quan thuế truy thu thuế và phạt nộp thiếu, nộp sai thuế và bên Việt Nam sẽ không thể đòi lại được những khoản này từ bên nước ngoài.

Lưu ý khác của đại diện Deloitte với doanh nghiệp là Thông tư mới quy định sẽ không đánh thuế nhà thầu nước ngoài trong trường hợp bên bán có nghĩa vụ bảo hành theo hợp đồng, nhưng chỉ giao hàng và chịu chi phí, rủi ro đến cửa khẩu Việt Nam.

Như vậy, nếu bên bán nước ngoài chỉ đơn thuần cung cấp hàng hóa và giao tại cửa khẩu Việt Nam mà không thực hiện bất kỳ hoạt động hoặc dịch vụ gì liên quan ở Việt Nam, thì kể cả trường hợp hợp đồng có điều khoản bảo hành, bên bán đó sẽ không phải chịu thuế nhà thầu nước ngoài.

DN có thể bị thanh tra, kiểm tra về chuyển giá nhiều hơn

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia về thuế cảnh báo, từ nay đến cuối năm nhiều doanh nghiệp sẽ nằm trong diện thanh tra, kiểm tra chuyên đề về chuyển giá của ngành thuế.

Theo ông Hoàng, một trong những đối tượng doanh nghiệp có khả năng lớn trong việc bị thanh tra, kiểm tra thuế là các doanh nghiệp có dấu hiệu nghi ngờ cao về chuyển giá, đặc biệt là các doanh nghiệp có nhiều giao dịch với các bên liên kết, báo cáo kết quả kinh doanh thua lỗ triền miên song vẫn tiếp tục mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Về xu hướng thanh tra, kiểm tra chuyên đề về chuyển giá sắp tới, các chuyên gia thuế cho biết chủ yếu sẽ tập trung vào việc thu thập thông tin về giao dịch với các bên liên kết, nhất là với các công ty nước ngoài. Cơ quan thuế ở một số địa phương sẽ có những tổ thanh tra chuyên môn về chuyển giá, và có một số biện pháp để xác định hoặc ấn định mức giá thị trường cho các giao dịch với các bên liên kết mà doanh nghiệp không xác định được hợp lý giá thị trường.

Ông Hoàng khuyến cáo, để giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần chủ động rà soát lại toàn bộ các hoạt động giao dịch. Khi có giao dịch với bên liên kết thì cần chủ động hoàn thành hoặc cập nhật hồ sơ chuyển giá để xác định mức giá thị trường.

Một lưu ý nữa là tờ khai giao dịch với các bên liên kết mới (mẫu 03-7/TNDN) áp dụng từ kỳ tính thuế 2014 có nhiều thay đổi so với mẫu cũ, nhất là việc yêu cầu các doanh nghiệp tự xác định mức giá thị trường so với mức giá ghi nhận theo sổ sách kế toán, tự xác định lợi nhuận tăng thêm và thuế với mức giá thị trường này.

Ông Hoàng cho rằng việc doanh nghiệp chủ động có sẵn hồ sơ chuyển giá sẽ thuận lợi hơn, vì điều này một phần thể hiện doanh nghiệp tuân thủ, minh bạch, rủi ro về vi phạm thuế thấp. Nếu doanh nghiệp không chuẩn bị sẵn sàng, khi cơ quan thuế đã vào thanh tra, kiểm tra rồi thì dù bị xử lý thế nào, nhiều khi cũng phải chấp nhận kết quả thanh tra, kiểm tra do cơ quan thuế ấn định.

Hùng Lê

tbktsg