Cho vay online đang lớn mạnh nhờ... khủng hoảng tài chính?

Cho vay online đang lớn mạnh nhờ... khủng hoảng tài chính?

Cho vay online hiện đã có quy mô lớn, nhưng dòng tiền từ những nhà đầu tư lớn đổ vào lĩnh vực này có thể sẽ làm cho nó “khủng” hơn.

Theo một báo cáo của Keefe, Bruyette & Woods (KBW), hiện số tiền này đang đến theo hai cách: đầu tư vào các công ty mới khởi nghiệp (startup), và “chứng khoán hóa” các món nợ.

Các startup như SoFi và Commonbond đang chuyển các khoản nợ tiêu dùng thành trái phiếu được bảo đảm bằng tài sản (ABS) và bán chúng cho nhà đầu tư, trong đó có cả các quỹ đầu cơ và ngân hàng. Số tiền thu được từ các thương vụ trái phiếu này đang được chuyển thành các nguồn cho vay mới.

Trong suốt giai đoan trước khi khủng hoảng tài chính bùng nổ, ABS cũng đã được dùng để cung cấp các khoản vay mua nhà – và được cho là đã bị các ngân hàng cho vay mua nhà bắt phải chịu những rủi ro quá mức, vì họ đã “tống” nợ sang các nhà đầu tư khác. KBW cho rằng hầu hết các khoản vay hiện tại đều được xếp loại A, nghĩa là có chất lượng tốt – một yếu tố đang thu hút các nhà đầu tư.

Nhưng các nhà phân tích của KBW cảnh báo rằng – ngay cả khi tiêu chuẩn cho vay ở mức cao thì việc dựa dẫm vào thị trường ABS vẫn mang lại rủi ro, đó là các nhà đầu tư có thể bị kinh sợ và ngừng mua. “Một thị trường ABS thịnh vượng có thể vững mạnh cho tới khi nhu cầu giảm đáng kể nếu xét đến những lo ngại về chất lượng tài sản và rủi ro liên quan. Mặc dù chúng tôi không cố gắng so sánh với cuộc khủng hoảng tài chính vừa qua nhưng chúng tôi tin rằng những tổ chức đang ăn nên làm ra này có thể thấy được một sự thay đổi quan trọng ở các mô hình kinh doanh của họ trong tương lai nếu các nhà đầu tư lớn rút lui”.

Dòng tiền đang đổ vào cho các startup cho vay theo một cách khác. Các tổ chức cho vay online đang huy động được hàng trăm triệu USD nhờ được định giá “khủng”. Tuần trước, SoFi đã nhận được 1 tỉ USD đầu tư trong lần huy động do SoftBank tổ chức, và Avant - một tổ chức cho vay chuyên nhắm vào việc cung cấp tín dụng cho các khách hàng có mức nợ thấp - cũng được định giá đến 2 tỉ USD.

KBW dự báo khối lượng nợ có thể tăng gần gấp ba trong vòng ba năm tới.

Dự báo về khối lượng nợ trong vòng 3 năm tới của KBW

Bản báo cáo của KBW sử dụng 3 tổ chức cho vay online là Lending Club, Prosper, OnDeck làm đại diện cho cả ngành cho vay. KBW ước tính 3 tổ chức này đã cho vay 7 tỉ USD trong năm vừa qua, nhưng cho rằng toàn bộ ngành công nghiệp này đã cho vay tổng cộng 14 tỉ USD, tính luôn cả vay tiêu dùng và các khoản vay của những doanh nghiệp nhỏ. Các nhà phân tích tiên đoán rằng chỉ 3 startup cũng có thể cho vay tới 38 tỉ USD vào năm 2018.

OnDeck minh họa sự liên quan ngày càng lớn của các quỹ đầu tư vào các món nợ

Các quỹ đầu tư lớn tham gia vào việc cho vay online ngày càng nhiều. Biểu đồ trên cho thấy các thương vụ dành cho những người mua đến từ các tổ chức lớn, như các quỹ đầu cơ. Vì các nhà đầu tư đang tìm kiếm lợi nhuận nhiều hơn nên các quỹ đầu cơ ngày càng tìm kiếm các danh mục đầu tư được mong đợi cho lợi nhuận ổn định hơn. Kể từ năm 2014, những người mua đến từ các tổ chức lớn càng ngày càng háo hức muốn mua những gì mà các startup cho vay phải bán đi nhiều hơn – đó là các ABS có những món nợ tiêu dùng, nợ của các doanh nghiệp nhỏ và nợ học phí của sinh viên.

Tỷ lệ nợ có thể chứng khoán hóa của SoFi có thể cho thấy cơ hội cho các ngân hàng tại phố Wall

Các startup có thể đẩy phần lớn các món nợ của mình thành ABS, nghĩa là họ chuyển món nợ mà trả theo phần trăm đó vào một nhóm nợ tương tự, sau đó bán chúng lại cho các quỹ đầu cơ và những tổ chức khác. Phần lớn các món nợ cho sinh viên vay của SoFi đều được xếp loại A. Nói cách khác, các gói ABS của SoFi sẽ được các nhà đầu tư lớn như các quỹ đầu cơ muốn có nhất.

Các thương vụ và các khoản đầu tư của công nghệ tài chính cũng tăng trong thời gian hậu khủng hoảng tài chính.

Các thương vụ và các khoản đầu tư trong lĩnh vực công nghệ tài chính cũng tăng trong thời gian hậu khủng hoảng tài chính

Tỉ lệ người Mỹ sử dụng các trang web ngày càng tăng cũng tương đương với tỉ lệ đầu tư ngày càng nhiều vào lĩnh vực công nghệ tài chính mới. Các startup như SoFi và Avant đã huy động được hàng tỉ USD vốn. Sau năm 2014 “bùng nổ” của các startup công nghệ tài chính, thậm chí có thể một lượng vốn lớn sẽ đổ vào lĩnh vực còn non trẻ này trong năm nay.

Tuy nhiên, thị trường ABS vẫn chưa hoàn toàn hồi phục sau cuộc khủng hoảng tài chính

Một phần của những gì đang “tiếp lửa” cho sự gia tăng của hoạt động vay vốn online là đà tăng trưởng của thị trường ABS. Việc phát hành ABS đã và đang hồi phục sau cuộc khủng hoảng tài chính nhưng vẫn chưa thể trở về các mức trước khủng hoảng. Việc các cơ quan xếp hạng tín nhiệm và ABS không thể đánh giá được rủi ro trong các danh mục đầu tư này một phần là do cuộc khủng hoảng tài chính.

Một trong những yếu tố giúp các tổ chức cho vay online nhiều nhất là lượng thời gian người Mỹ đang sử dụng các thiết bị di động.

Người Mỹ đang sử dụng các trang web nhiều hơn, và đây là một lợi thế lớn dành cho các tổ chức cho vay online. Điều này cũng có thể biến thành một lợi thế lớn cho các startup cũng như các quỹ đầu cơ đang xem xét hỗ trợ các món vay tiêu dùng trong vài năm tới, khi ngành công nghiệp này tăng trưởng.

Nhã Thanh (Theo Business Insider)