Làn sóng đầu tư bất động sản ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt ra sao?

Làn sóng đầu tư bất động sản ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt ra sao?

Với kỳ vọng nâng thương hiệu lên một tầm cao mới, nhiều doanh nghiệp trong nước chọn cách đầu tư ra ngoài lãnh thổ Việt Nam. Trong đó, mảng bất động sản (BĐS) xuất hiện khá nhiều tên tuổi lớn, song không phải ai cũng hái được quả ngọt.

Trong một cuộc trò chuyện ngày 23/08 mới đây, ông Trương Anh Tuấn – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoàng Quân (HOSE: HQC) chia sẻ, ngay trong tháng 10 này, Tập đoàn sẽ chính thức khởi công dự án nhà ở xã hội (theo hình thức cho thuê) tại Bang Washington, Mỹ. Đây là dự án có diện tích khoảng 5,000 m2 với 180 căn hộ, quyền sử dụng đất vĩnh viễn.

Theo ông Tuấn, Hoàng Quân đã hoàn thành giấy phép đầu tư qua Mỹ, nhận chuyển nhượng đất với giá 35 triệu USD, hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất và có giấy phép xây dựng. Tập đoàn sẽ trực tiếp thực hiện dự án này, lợi nhuận cho thuê kỳ vọng cao hơn lãi ngân hàng. Biên lợi nhuận dự kiến 8.7%/năm, tính theo tiền USD. Đối tượng cho thuê là các tầng lớp có thu nhập thấp ở Mỹ.

HQC là trường hợp gần đây viết tiếp câu chuyện đầu tư ra nước ngoài. Trước đây đã có những tên tuổi trên sàn chứng khoán “mang chuông đi đánh xứ người” trong lĩnh vực bất động sản như HAG, HDG, TDH…

Thương vụ khá đình đám mà cho đến lúc này đã mang về kết quả ban đầu khả quan chính là trường hợp của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, HOSE: HAG). Khu phức hợp HAGL Myanmar Center của Tập đoàn này được rót vốn theo hợp đồng B.O.T với thời gian 70 năm, tổng mức đầu tư 440 triệu USD, cấp phép đầu tư tại Myanmar vào cuối năm 2012. Dự án được chia thành 2 giai đoạn, trong đó các hạng mục giai đoạn 1 gồm trung tâm thương mại 5 tầng (38,000 m2), 2 tòa cao ốc văn phòng A&B cao 22 tầng và khách sạn 5 sao (480 phòng, 24 tầng) đã đi vào vận hành từ tháng 6/2015. Giai đoạn 2 đang triển khai gồm 2 tòa cao ốc cho thuê văn phòng hạng A cao 30 tầng và 5 tòa căn hộ cao 27-30 tầng với hơn 1,000 căn hộ (khoảng 400 căn dịch vụ).

Được biết, sau khi đưa giai đoạn 1 vào vận hành, HAG đã ghi nhận doanh thu trong năm 2016 khoảng 450 tỷ đồng. Theo kế hoạch năm 2017, HAG sẽ tiếp tục cho thuê trung tâm thương mại của giai đoạn 1, hiện đã lấp đầy diện tích thuê; dự kiến mang về doanh thu khoảng 1,142 tỷ đồng và lợi nhuận gộp 607 tỷ đồng.

Thực tế thì HAG là đơn vị hiếm hoi hái được quả ngọt khi đầu tư bất động sản ở nước ngoài. Trước đó, đã có rất nhiều doanh nghiệp cũng lấn sân ra nước ngoài nhưng vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn. Minh chứng đó là Tập đoàn Hà Đô (HOSE: HDG) khi đầu tư Khu đô thị Nongtha Central Park tại Viêng Chăn, Lào. Dự án khu đô thị mới Nongtha Central Park đầu tư với diện tích giai đoạn 1 là 74.85 ha, giai đoạn 2 hơn 40 ha bao gồm hồ nước, công viên, nhà ở, trung tâm thương mại, văn phòng, trường học, với tổng mức đầu tư trên 250 triệu USD trong đó giai đoạn 1 là 80 triệu USD.

Vào cuối năm 2010 thì Hà Đô chính thức khởi công dự án, dự kiến đến 2012 sẽ cơ bản hoàn thành giai đoạn 1. Nhưng đến năm 2014, giá trị đầu tư HDG tại dự án này là hơn 145 tỷ đồng và Công ty vẫn chưa ghi nhận doanh thu gì từ dự án.

Cũng trong năm 2014, Hà Đô thông qua chuyển nhượng một phần dự án cho Ngân hàng Lào Việt mục đích tạo cơ sở để bán các sản phẩm còn lại. Đến năm 2015  thì hoàn thành nghĩa vụ và bàn giao khu đất 4 ha cho Ngân hàng Lào Việt, ghi nhận doanh thu từ chuyển nhượng là 165.6 tỷ đồng.

Năm 2016 vẫn chưa giải quyết được các vướng mắc thủ tục sổ đỏ vĩnh viễn tại dự án Nongtha để phục vụ bán hàng… Trong năm 2017, Hà Đô dự kiến sẽ mở bán khoảng 300 lô đất biệt thự, đi kèm việc triển khai hạ tầng, cảnh quan, dịch vụ cao cấp.

Vào năm 2009, Thủ Đức House (HOSE: TDH) xin giấy phép đầu tư bất động sản (BĐS) tại Mỹ. Công ty này đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy phép mở Công ty ThuDuc House Property Ventures LLC tại Mỹ có tổng vốn đầu tư dự án 6 triệu USD trong thời gian hoạt động 20 năm.

Tại ĐHĐCĐ ngày 14/04/2016, ông Nguyễn Vũ Bảo Hoàng - TGĐ TDH cho biết, tính đến hết năm 2015, Công ty đã bán được 6/10 căn nhà mang về lãi ròng gần 64 ngàn USD. Nếu tình hình BĐS tại Mỹ những năm tới diễn biến thuận lợi, Công ty sẽ bán tiếp các căn nhà còn lại (khi đạt được lợi nhuận mong muốn) và chuyển tiền về nước.

Tuy nhiên, trong ĐHĐCĐ thường niên 2017, HĐQT TDH cho biết, do lo ngại những thay đổi về mặt chính sách của Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump, doanh nghiệp này đã bán toàn bộ dự án cũng như công ty liên doanh tại Mỹ để mang vốn về nước. Thông tin về việc thoái vốn này sẽ được thông báo đến cổ đông trong năm sau.

Nếu như TDH có thể trót lọt thoái vốn an toàn khỏi dự án đầu tư ở Mỹ thì một đơn vị khác là CTCP ĐT XD & Khai thác Công trình Giao thông 584 (UPCoM: NTB) lại đang mắc kẹt gần 563 tỷ đồng cũng tại một dự án ở Mỹ.

Trước đó, NTB đã chi ra số tiền hàng trăm tỷ đồng đầu tư sang Mỹ, ghi nhận trong Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài số 80/BKH-DTR ngày 06/11/2007, với hợp đồng hợp tác đầu tư giữa Công ty NTB (tỷ lệ 5%) và CTCP Bất động sản Đại Hưng.

Song đến cuối năm 2009, NTB kết chuyển khoản đầu tư vào dự án này (hơn 385 tỷ đồng) từ chi phí xây dựng cơ bản dở dang dài hạn sang phải thu dài hạn. Điều này cho thấy dự án đầu tư tại Mỹ của NTB nhiều khả năng đã dừng triển khai. Tính đến cuối năm 2016 thì giá trị đầu tư dự án tại Mỹ gần 563 tỷ đồng và được hạch toán trong khoản phải thu dài hạn.

Có thể thấy không phải doanh nghiệp nào “mang chuông đi đánh xứ người” cũng gặp thuận lợi, đó có thể là “miếng ngon” nhưng thực sự rất “khó xơi”. Ngon ở đây có thể là lãi suất vay có thể tốt hơn so với thị trường trong nước nhưng điều đó không thể bù lại những rủi ro khách quan như địa chính trị cho đến yếu tố chủ quan về kỹ thuật, quản lý, luật lệ…/.