Bài toán nan giải của Trung Quốc: Làm sao thu hút dòng vốn nước ngoài mà không gây bất ổn?
Bài toán nan giải của Trung Quốc: Làm sao thu hút dòng vốn nước ngoài mà không gây bất ổn?
Thành công của Trung Quốc trong việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài tới thị trường trái phiếu và cổ phiếu có thể đang gieo rắc “hạt giống” của sự biến động trong tương lai khi hệ thống tài chính nước này bị tác động mạnh bởi tâm lý nhà đầu tư nước ngoài.
Chiến dịch thu hút dòng vốn nước ngoài kéo dài nhiều năm qua của Trung Quốc cuối cùng cũng “mang lại trái ngọt”, cung cấp hỗ trợ cho đồng Nhân dân tệ trong bối cảnh thặng dư tài khoản vãng lai ngày càng giảm. Khoản nắm giữ trái phiếu Trung Quốc của nhà đầu tư nước ngoài đã tăng lên mức kỷ lục hơn 260 tỷ USD, còn lượng nắm giữ cổ phiếu của họ ở mức 172 tỷ USD, dựa trên dữ liệu gần nhất.
Việc các tài sản Trung Quốc được thêm vào các chỉ số trái phiếu và cổ phiếu toàn cầu sẽ thu hút nguồn vốn mới cho Trung Quốc. Sự cần thiết của việc thu hút nguồn vốn đã được nhấn mạnh trong ngày thứ Ba (05/03), khi Chính phủ Trung Quốc nâng mục tiêu thâm hụt ngân sách và đẩy mạnh các kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ bằng đồng Nhân dân tệ. Dòng vốn vào cũng sẽ giảm bớt tác động từ sự suy giảm của thặng dư tài khoản vãng lai. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo thặng dư tài khoản vãng lai Trung Quốc sẽ giảm thêm trong vài năm tới.
“Sự cởi mở nhiều hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài của Trung Quốc sẽ củng cố thêm cho sự phát triển của các thị trường tài chính nước này – nhưng rủi ro về dòng vốn cũng gia tăng, qua đó sẽ làm phức tạp cơ chế quản lý tỷ giá của Trung Quốc”, Eswar Prasad, từng là Trưởng bộ phận phụ trách kinh tế Trung Quốc tại IMF và giờ làm việc tại Đại học Cornell, cho hay.
Nhà đầu tư nước ngoài nắm chưa tới 3% trái phiếu và cổ phiếu Trung Quốc và do đó chưa phải là “người chơi” lớn tại thời điểm này, mặc dù sức ảnh hưởng của họ tới trái phiếu Chính phủ Trung Quốc ngày càng gia tăng.
Trong bối cảnh tỷ trọng tài sản Trung Quốc trong các danh mục toàn cầu ngày càng tăng, sức ảnh hưởng của nhà đầu tư nước ngoài cũng vì thế mà tăng lên. Tương tự, sức ảnh hưởng của Trung Quốc tới các danh mục này cũng sẽ tăng.
“Đây sẽ là con dao hai lưỡi: Khả năng tiếp cận thị trường cao hơn nhưng cũng là nguồn truyền dẫn sự biến động tới thị trường toàn cầu”, Hui Feng, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Châu Á Griffith và đồng tác giả của cuốn sách “The Rise of the People’s Bank of China” (tạm dịch: “Sự trỗi dậy của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc), nhận định.
Tuần trước, MSCI tuyên bố nâng tỷ trọng của cổ phiếu Trung Quốc loại A trong chỉ số thị trường mới nổi của MSCI lên 3.3% trước tháng 11/2019, từ mức 0.72% tại thời điểm này. Tháng tới, trái phiếu Chính phủ Trung Quốc và trái phiếu từ các ngân hàng chính sách đang chuẩn bị được thêm vào chỉ số Bloomberg Barclays Global Aggregate Index – theo đó, tỷ trọng của tài sản Trung Quốc có thể lên tới 6%. Bloomberg LP sở hữu các chỉ số Bloomberg Barclays và là công ty mẹ của Bloomberg News.
Các quyết định này mang lại chiến thắng dành cho các quan chức Trung Quốc – những người đang tìm kiếm một nguồn vốn vào ổn định để cân bằng các áp lực từ các công ty Trung Quốc và cá nhân đang bỏ tiền ở nước ngoài. Các nỗ lực này càng trở nên quan trọng hơn sau khi dự trữ ngoại hối Trung Quốc giảm 1 ngàn tỷ USD vì đợt phá giá đồng Nhân dân tệ trong năm 2015.
Chắc chắn là việc kiểm soát chặt chẽ tài khoản vốn sẽ giúp Chính phủ Trung Quốc quản lý dòng vốn chảy ra và chảy vào quốc gia tốt hơn. Các biện pháp kiểm soát vốn sẽ là “tấm đệm an toàn” quan trọng trước tình trạng tháo chạy của dòng vốn – một yếu tố thường gây bất ổn ở những nền kinh tế mới nổi.
Thách thức về truyền tải thông tin
Để ngăn chặn tình trạng thoái vốn đột ngột của nhà đầu tư nước ngoài và tránh lặp lại tình trạng từng thấy trong năm 2015 và 2016, Trung Quốc cần phải nỗ lực truyền tải về những sự thay đổi về pháp lý. Nếu thực hiện đúng, sự tham gia ngày càng nhiều của nhà đầu tư nước ngoài có thể làm giảm bớt mức độ biến động bằng cách gia tăng sự đa dạng về người mua tài sản.
“Thị trường chứng khoán Mỹ thu hút một lượng vốn lớn từ thế giới. Điều đó có làm thị trường Mỹ trở nên dễ tổn thương hơn trong vài thập kỷ qua hay không? Không! Thực tế, điều này còn giúp Mỹ trở thành thị trường chứng khoán lớn nhất và rất hiệu quả”, Rujing Meng, Giảng viên tài chính tại Đại học Hồng Kông, nhận định.
Tại thời điểm này, Trung Quốc chẳng cần phải lo ngại, vì họ có khả năng thu hút dòng vốn ròng bền vững trong tương lai gần, các chuyên gia kinh tế nhận định. Phần lớn hoạt động mua trái phiếu đến từ các ngân hàng trung ương và các quỹ quản lý tài sản quốc gia, trong đó các nhà quản lý quỹ tư nhân chỉ mới bắt đầu đa dạng hóa danh mục và thêm vào tài sản Trung Quốc.
Sức mạnh kinh tế vững chắc và nguồn tiết kiệm nội địa dồi dào của Trung Quốc là những thế mạnh mà những nước như Argentina và Indonesia không có.
Vẫn còn trong giai đoạn đầu
“Nhà đầu tư nước ngoài đang trong giai đoạn đầu của việc đầu tư vào cổ phiếu Trung Quốc”, các chuyên gia kinh tế và chiến lược gia tại Morgan Stanley viết trong một báo cáo về “sự chuyển đổi” của dòng chảy vốn Trung Quốc. Tương tự, “dòng vốn đổ vào trái phiếu Trung Quốc có khả năng tăng mạnh trong vào năm tới”, họ viết, đồng thời dự báo đồng Nhân dân tệ sẽ tăng giá nhờ đó.
Để thu hút dòng vốn dài hạn, Chính phủ Trung Quốc cần phải xoa dịu nỗi lo của một số nhà đầu tư về chuyện Trung Quốc có thể “khóa cứng” lượng tiền của họ trong một vài trường hợp.
“Khi mức độ biến động tăng vọt, sẽ khó cho nhà đầu tư nếu họ không thể giao dịch trái phiếu và cổ phiếu Trung Quốc loại A một cách tự do”, Jean-Louis Nakamura, Giám đốc đầu tư khu vực châu Á-Thái Bình Dương ở Lombard Odier, cho hay. “Ở Trung Quốc, các quy định có thể thay đổi chỉ sau 1 đêm. Chúng tôi cần có sự an tâm và sự rõ ràng về chính sách”.
FiLi
