Lãi dự thu của các ngân hàng thay đổi ra sao sau 5 năm?

21/05/2020 09:00
21-05-2020 09:00:42+07:00

Lãi dự thu của các ngân hàng thay đổi ra sao sau 5 năm?

Trước sức ép từ tăng trưởng tín dụng, lợi nhuận và xử lý nợ xấu, các ngân hàng tìm đến lãi dự thu như là “cứu cánh” cho việc làm đẹp bảng cân đối kế toán. Tuy nhiên, đôi khi lại gây phản ứng ngược cho chính các ngân hàng.

Lãi dự thu là khoản lãi dự kiến thu được trong tương lai từ các tài sản sinh lãi (bao gồm cho vay khách hàng). Khi khách hàng ký hợp đồng tín dụng, kể từ thời điểm giải ngân, ngân hàng bắt đầu tính lãi; theo thỏa thuận trên hợp đồng thì định kỳ ngân hàng đều hạch toán khoản lãi "dự thu" và sẽ thu được khi khách hàng "thực trả".

Nói dễ hiểu hơn, khi ngân hàng chưa thu được tiền thật từ khoản này, tuy nhiên, khoản này vẫn được ghi nhận vào báo cáo thu nhập của ngân hàng và từ đó tạo ra lợi nhuận.

Theo số liệu thống kê của Vietstock, tổng lãi dự thu của 28 ngân hàng vào cuối năm 2019 là 160,341 tỷ đồng, tăng 2% so với năm 2018 và tăng 13% so với năm 2015.

Xét về giá trị tuyệt đối, trong năm 2019, SCB là nhà băng có lãi dự thu lớn nhất với 52,914 tỷ đồng, tương ứng với tỷ lệ lãi dự thu/ tổng tài sản là 9.3%. Đây cũng là nhà băng có khoản lãi dự thu cao nhất trong 5 năm qua.

Đứng ở vị trí thứ hai là Sacombank (STB) với 19,539 tỷ đồng lãi dự thu, và vị trí thứ ba thuộc về BIDV với 12,863 tỷ đồng.

Còn về số tương đối, năm 2019, Vietbank (VBB) có tốc độ tăng trưởng lãi dự thu cao nhất so với năm 2018, đạt 83% và gấp 3 lần so với năm 2015. Nhiều nhà băng khác cũng có tốc độ tăng trưởng lãi dự thu cao so với năm 2018 là VPBank (VPB) là 36%; Saigonbank (SGB) là 32%, MSB là 28% và Viet A Bank là 27%... Trong khi đó, so với năm 2015, Nam A Bank (gấp 3 lần), VietCapital Bank (tăng 96%), OCB (tăng 75%) là những nhà băng có mức tăng lãi dự thu cao.

Ở chiều ngược lại, 10/28 ngân hàng có lãi dự thu năm 2019 sụt giảm so với năm 2018. Trong đó, MB (MBB, giảm 100%), Kienlongbank (KLB, giảm 19%) có mức sụt giảm mạnh nhất. Kế đến là Sacombank (STB, giảm 16%), HDBank (HDB, giảm 9%). So với năm 2015, MB (giảm 100%) vẫn đứng đầu về tỷ lệ giảm lãi dự thu mạnh nhất, thứ hai là VietinBank (CTG) với mức giảm 53% và thứ ba thuộc về Sacombank ở mức 23%.

Tính theo tỷ lệ lãi dự thu/tổng tài sản, đứng đầu vẫn là SCB với tỷ lệ 9.3% vào năm 2019, đồng thời tỷ lệ này ở SCB đều duy trì ở mức cao trên 9% từ năm 2015 đến nay.

Mặc dù tỷ lệ lãi dự thu/tổng tài sản của Sacombank cao thứ nhì vào năm 2015 với mức 8.6%. Nhưng cũng phải ghi nhận sự cố gắng khi Sacombank đưa tỷ lệ lãi này giảm về 4.3% vào năm 2019 và vẫn xếp thứ nhì trong hệ thống ngân hàng.

Sau đó là VietABank ở mức 4.1% (năm 2019) và NCB có tỷ lệ 3.9% (năm 2019). Các ngân hàng còn lại đều có tỷ lệ lãi dự thu/ tổng tài sản dưới 3% trong năm 2019.

Có thể thấy, SCBSacombank là hai nhà băng có lãi dự thu lớn và tỷ lệ lãi dự thu/tổng tài sản cao hơn hết so với các ngân hàng còn lại trong 5 năm qua, bởi vì cả hai ngân hàng đều đang trong quá trình tái cơ cấu sau quá trình sáp nhập với các ngân hàng “yếu kém”. Và khoản lãi dự thu ở những nhà băng này phần lớn là dự thu từ các khoản nợ khó đòi chưa xử lý được.

Rủi ro gì nếu đã hạch toán nhưng không thu được?

Theo quy định tại Thông tư 16/2018/TT-BTC, nếu những khoản dự thu này không thu về được, thì hệ lụy gây ra cho ngân hàng không hề nhỏ. Vì đối với các khoản phải thu đã hạch toán vào thu nhập nhưng sau đó không thu được, thì đến kỳ hạn thu ngân hàng sẽ phải hạch toán giảm doanh thu nếu cùng kỳ kế toán hoặc hạch toán vào chi phí nếu khác kỳ kế toán. Vậy nên dù là hạch toán vào đâu, thì cũng sẽ gây nên hệ lụy cho ngân hàng nếu các khoản “thu nhập ảo” này không thu hồi được.

Trên thực tế, lãi dự thu liên quan mật thiết đến lợi nhuận, tăng trưởng tín dụng và cả nợ xấu thực. Theo nguyên tắc thận trọng thì ngân hàng chỉ tính lãi dự thu cho nợ nhóm 1. Bởi các khoản nợ khi bắt đầu chuyển sang nhóm 2 trở đi sẽ xuất hiện rủi ro về khả năng thu hồi. Do đó, ngân hàng phải ngưng dự thu lãi nếu nợ đó quá hạn 10 ngày hay bắt đầu chuyển sang nợ nhóm 2.

Nếu vi phạm nguyên tắc này, nghĩa là thay vì chuyển nhóm các khoản nợ nhóm 1 thành nợ quá hạn và nợ xấu đồng thời tăng trích lập dự phòng rủi ro để hạn chế rủi ro về khả năng thu hồi lãi, thì ngân hàng lại hạch toán những khoản lãi từ nợ khó đòi này thành lãi dự thu để tính vào lợi nhuận. Do vậy, lợi nhuận cuối năm có thể không phản ánh đúng thực chất hoạt động kinh doanh, kéo theo nợ xấu thực có thể lớn hơn nhiều so với nợ xấu mà các ngân hàng báo cáo. Vì thế, mặc dù lợi nhuận không tăng trưởng nhưng gánh nặng nợ xấu đối với các ngân hàng là hoàn toàn hiện hữu.

Để kiểm soát lãi dự thu và nhằm quản lý nợ xấu, ngày 25/03/2019, Ngân hàng Nhà nước (NHNN)  ra văn bản số 1968/NHNN-TTGSNH yêu cầu các ngân hàng đẩy mạnh xử lý nợ xấu. Văn bản có nội dung yêu cầu ngân hàng thực hiện dự thu lãi phù hợp với thực trạng các khoản nợ đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật để phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh. Ngân hàng cũng cần thường xuyên rà soát tình hình thực tế của các khoản nợ đang dự thu lãi, đặc biệt các khoản lãi dự thu lớn. Điều này giúp các đơn vị kịp thời thoái lãi thu đối với các trường hợp khó thu hồi, thoái các khoản thu lãi dự thu theo quy định.

Ái Minh

FILI







MÃ CHỨNG KHOÁN LIÊN QUAN (10)

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Mở rộng cánh cửa an cư cùng Sacombank - Lãi suất hấp dẫn, miễn trả gốc đến 5 năm 

Sacombank vừa chính thức ra mắt hai giải pháp tài chính mới mang tên “Z Home” và “Prime Home”, nhằm đáp ứng nhu cầu sở hữu bất động sản ngày càng đa dạng của khách...

SHB được vinh danh “Ngân hàng tài trợ bền vững tốt nhất dành cho Doanh nghiệp SME” tại Việt Nam năm 2025

Giải thưởng không chỉ là sự ghi nhận từ các tổ chức quốc tế, mà còn là minh chứng cho những bước tiến vững chắc của SHB trong việc hỗ trợ toàn diện doanh nghiệp...

SeABank tăng 10 bậc trên bảng xếp hạng Fortune Southeast Asia 500

Năm 2025, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE: SSB) tiếp tục được Tạp chí kinh doanh Fortune (Hoa Kỳ) vinh danh trong bảng xếp hạng Fortune Southeast Asia 500...

Đo tiềm lực ngân hàng ngoại, bất ngờ vị thế hai 'tân binh'

Bên cạnh 35 ngân hàng thương mại trong nước, theo thống kê, có 9 ngân hàng 100% vốn nước ngoài và 2 ngân hàng liên doanh đang hoạt động tại Việt Nam.

Tín dụng đang chảy mạnh vào bất động sản

Mặt bằng lãi suất thấp, “room” tín dụng cao khiến tốc độ tăng trưởng tín dụng gia tăng. Tín dụng chảy mạnh vào bất động sản, là động lực tăng trưởng nhưng chưa "quá...

Giao dịch thị trường mở trầm lắng, lãi suất qua đêm giảm mạnh

Trong tuần từ 16-23/06, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục hút ròng nhẹ trên thị trường mở (OMO) khi giao dịch trên kênh mua kỳ hạn trầm lắng.

Giá USD ngân hàng vượt 26.300 đồng, cao nhất từ trước đến nay

Tỷ giá USD hôm nay 24/6/2025 ghi nhận tỷ giá trung tâm tăng mạnh, lập kỷ lục mới. Giá USD tại các ngân hàng cũng tăng cao chưa từng có, vượt 26.300 đồng/USD ở chiều...

TPHCM đã hỗ trợ gần 350 nghìn tỷ đồng cho doanh nghiệp

Kết quả thực hiện chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp tại Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khu vực 2 đến nay đã ký kết cho vay gần 350 nghìn tỷ đồng, tăng 6.35%...

Chính sách tiền tệ trước rủi ro xung đột quân sự

Kinh tế thế giới vốn đã bất ổn do chính sách thuế quan khó lường của Mỹ, nay kết hợp với xung đột quân sự ở Trung Đông, khiến nguy cơ suy thoái kinh tế và lạm phát...

SHB SAHA – Bước tiến mới của SHB trên hành trình chuyển đổi số

Trong bối cảnh cả nước bước vào giai đoạn chuyển đổi số toàn diện, bám sát hai trụ cột quan trọng “Lấy khách hàng và thị trường làm trung tâm” và “Hiện đại hóa công...

Cổ phiếu ngân hàng

Cổ phiếu bảo hiểm


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98