Bà Diệp Bạch Dương được di lý vào Sài Gòn

TAND TP HCM dự kiến xét xử bà Diệp, ông Tài và 8 bị cáo khác trong hai ngày 18 và 19/1. Những người này bị cáo buộc sai phạm trong việc hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng (quận 3) lấy trụ sở Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM - số 185 Hai Bà Trưng (quận 3), gây thiệt hại cho Nhà nước 186 tỷ đồng.

Trong đó, bị cáo buộc tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng là ông Nguyễn Thành Tài (69 tuổi); Trần Nam Trang (nguyên Phó giám đốc Sở Tài chính TP HCM); Vy Nhật Tảo (nguyên Giám đốc Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM); Nguyễn Thành Rum, Lê Tôn Thanh (nguyên Giám đốc và Phó giám đốc Sở VHTT&DL TP HCM).

Lê Văn Thanh, Huỳnh Kim Phát (cùng là nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP HCM); Đào Anh Kiệt, Nguyễn Thanh Nhàn (nguyên Giám đốc và Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường TP HCM).

Riêng đại gia bất động sản Diệp Bạch Dương bị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trả lời chúng tôi, luật sư Phan Trung Hoài (Đoàn luật sư TP HCM, bào chữa cho bà Diệp) cho biết, thân chủ được di lý từ Hà Nội vào TP HCM hôm 6/1. Là người có sẵn bệnh, tuổi đã cao, nên sức khoẻ bà Diệp yếu, nhất là khi thay đổi thời tiết. "Bà Diệp cho rằng cáo trạng quy buộc không đúng. Quá trình tranh trụng tại toà chúng tôi sẽ làm rõ chi tiết hơn", luật sư Hoài nói.

Chánh tòa Hình sự Phạm Lương Toản làm chủ tọa phiên tòa. Giữ vai trò công tố là kiểm sát viên Trịnh Thị Lan Anh, Lê Thị Đông, Phạm Văn Hiền.

Để phục vụ việc xét xử, toà triệu tập 21 tổ chức và cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan. Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM được xác định là bị hại trong vụ án. Có 18 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo và bảo vệ quyền lợi cho người liên quan.

Bà Dương Thị Bạch Diệp tại cơ quan điều tra hồi tháng 1/2019. Ảnh: Bộ Công an.

Cáo trạng xác định, do Trung tâm ca nhạc nhẹ xuống cấp, năm 2007, ông Vy Nhật Tảo (Giám đốc) thống nhất với bà Diệp hoán đổi trụ sở lấy khu đất 57 Cao Thắng rộng 1.040 m2. Ngoài việc bù thêm phần thiếu so với giá thị trường, bà Diệp hỗ trợ xây dựng trung tâm có quy mô lớn, hiện đại hơn.

Ban đầu, UBND TP HCM từ chối vì không có cơ sở pháp lý hoán đổi nhưng sau đó ông Nguyễn Thành Tài chỉ đạo Văn phòng UBND TP HCM ký công văn chỉ đạo, giao Sở Tài chính phối hợp với Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng, Sở VHTT&DL, nghiên cứu và có ý kiến đề xuất.

Bà Đào Thị Hương Lan, Giám đốc Sở Tài chính (Thường trực Ban Chỉ đạo 09, có nhiệm vụ sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn TP HCM) tổ chức cuộc họp với các sở ngành trên. Ngày 7/9/2009, suốt quá trình bàn bạc về đề xuất trao đổi, bà Diệp chỉ đưa ra bản sao có công chứng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 57 Cao Thắng.

Ngày 18/1/2010, bà Lan cho rằng đây là "sự việc đã rồi" nên đồng ý, chính thức ký đề xuất hoán đổi để Ban chỉ đạo 09 xem xét.

Sau khi thuê công ty định giá, nhà đất 185 Hai Bà Trưng có giá trị hơn khu đất 57 Cao Thắng 186 tỷ đồng. Trong thoả thuận đầu tư xây dựng Trung tâm ca nhạc nhẹ, Công ty Diệp Bạch Dương đã hỗ trợ 20 tỷ đồng nhưng khi tính toán chi phí đã lên đến 25 tỷ, phần thiếu này UBND yêu cầu bà Diệp nộp thêm.

Ông Nguyễn Thành Tài trong ngày lĩnh án 8 năm tù, tháng 9/2020. Ảnh: Hữu Khoa.

Ngày 16/12/2011, bà Diệp không đồng ý, gửi văn bản yêu cầu huỷ bỏ việc hoán đổi nhà. Vấn đề này khiến Phó chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Hữu Tín (thay ông Nguyễn Thành Tài đã về hưu) phải tổ chức họp nhiều ban ngành để lấy ý kiến. Cuối cùng, thành phố phải nhượng bộ bà Diệp với lý do "... việc hoán đổi là sự việc đã xảy ra, việc thực hiện lại chưa chặt chẽ và phù hợp với quy định hiện hành".

Thực hiện chỉ đạo của ông Nguyễn Hữu Tín, Sở Tài chính đã có báo cáo gửi Lãnh đạo UBND TP HCM với nội dung chấp nhận cho việc hoán đổi, giao sở Tài nguyên Môi trường lập thủ tục cấp giấy chứng nhận sở hữu khu đất 185 Hai Bà Trưng cho Công ty Diệp Bạch Dương. Bà Diệp sau đó đã bàn giao công trình xây dựng cho Trung tâm ca nhạc nhẹ xây mới trên khu đất 57 Cao Thắng.

Đầu tháng 2/2013, thành phố cấp quyền sử dụng khu đất 185 Hai Bà Trưng cho Công ty Diệp Bạch Dương. Bà Diệp không dùng tài sản này thay thế cho tài sản số 57 Cao Thắng đang thế chấp mà đem đi thế chấp vay 160 tỷ đồng tại ngân hàng TMCP Phương Nam (nay là Sacombank).

Tháng 4/2013, ông Nguyễn Hữu Tín ký quyết định xác lập quyền sở hữu Nhà nước tại địa chỉ 57 Cao Thắng, cho Trung tâm ca nhạc nhẹ sử dụng thời gian lâu dài. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên Môi trường không thể làm thủ tục cấp quyền sử dụng khu đất vì bản gốc đã bị bà Diệp thế chấp cho ngân hàng.

VKSND Tối cao xác định hàng loạt lãnh đạo ban ngành TP HCM đã thiếu trách nhiệm trong việc xác minh tính minh bạch của khu đất, tạo điều kiện cho bà Diệp thực hiện hành vi gian dối, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 186 tỷ đồng.

Hồi tháng 9/2020, ông Nguyễn Thành Tài bị TAND TP HCM tuyên phạt 8 năm tù do liên quan sai phạm giao, cho thuê "đất vàng" số 8-12 Lê Duẩn, quận 1.

Còn cựu Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Đào Anh Kiệt bị tuyên 5 năm tù, tổng hợp hình phạt 6 năm 6 tháng tù trong vụ án cựu Phó chủ tịch Nguyễn Hữu Tín, bị cáo phải chấp hành 11 năm 6 tháng tù.