Nikkei: Binh đoàn nhỏ lẻ Việt Nam gia nhập cuộc chơi chứng khoán giữa dịch Covid-19
Nikkei: Binh đoàn nhỏ lẻ Việt Nam gia nhập cuộc chơi chứng khoán giữa dịch Covid-19
Thị trường chứng khoán Việt Nam đổ nhào trong tháng 3/2020 theo đà lao dốc của thị trường chứng khoán toàn cầu khi đại dịch Covid-19 ập đến. Nhưng thay vì hoảng sợ trước đà rơi không phanh của cổ phiếu, anh Đinh Thành Công quyết định mở một tài khoản giao dịch chứng khoán.
Bạn bè nói với anh rằng đây là cơ hội mua cổ phiếu giá rẻ và thế là Công nhập cuộc vào thị trường cùng với gần 400,000 nhà đầu tư chứng khoán mới ở Việt Nam trong năm ngoái.
Con số kỷ lục nhà đầu tư tay ngang gia nhập thị trường này đánh dấu một bước ngoặt đối với thị trường chứng khoán Việt Nam – nơi người dân trong nước vốn chuộng các kênh bất động sản và tiết kiệm nay lại quay sang mua cổ phiếu.
Một vài nhà đầu tư mua đuổi cổ phiếu, trong khi một số người khác đầu tư tiền của ba mẹ hoặc trở thành người yêu thích cổ phiếu giữa bối cảnh Covid-19, các chuyên viên phân tích cho biết.
Cũng như nhà đầu tư nhỏ lẻ đua nhau dùng nền tảng Robinhood để giao dịch cổ phiếu trong lúc phải ở nhà vì giãn cách xã hội tại Mỹ, các nhà đầu tư Việt Nam cũng dùng các ứng dụng trên điện thoại thông minh để mua bán cổ phiếu từ xa.
Nhà đầu tư mới sử dụng điện thoại để giao dịch từ xa. Ảnh: Reuters
|
"Trong suốt dịch Covid-19, tôi đôi khi phải làm việc ở nhà và nhờ đó có thời gian để làm thêm những thứ khác", Công, hiện đang là kỹ sư, cho hay. Anh đã tải ứng dụng SSI để giao dịch cổ phiếu và thường truy cập để kiểm tra danh mục ít nhất 4 lần mỗi ngày.
Các chuyên gia giao dịch cho rằng làn sóng binh đoành đầu tư F0 nhập cuộc trên thị trường chứng khoán Việt Nam đến từ ba lý do: Lãi suất giảm mạnh khiến người gửi tiết kiệm muốn đi tìm kiếm kênh đầu tư khác; người Việt có nhiều tiền hơn để đầu tư từ những chủ doanh nghiệp bị đình trệ hoạt động trong đại dịch, cho tới những người được thừa kế tài sản từ thế hệ ông bà cha mẹ bắt đầu kinh doanh từ thập niên 1980; và việc giãn cách xã hội khiến nhiều người bị mắc kẹt tại nhà có tiền bắt đầu tìm hiểu về đầu tư chứng khoán.
Năm 2020, Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) ghi nhận 2.7 triệu tài khoản cá nhân mới, tăng kỷ lục 16.8% so với năm 2019. Xu hướng này càng được củng cố trong năm 2021, đáng chú ý gần 114,000 tài khoản mới được mở trong tháng 3, mức kỷ lục từ trước đến nay.
"Chúng tôi chưa bao giờ thấy nhiều người đổ xô đi mở tài khoản chứng khoán và chuyển tiền khỏi ngân hàng như thế này", Lim Shiu Beng, Phó Tổng Giám đốc của Công ty chứng khoán SBBS, nói với Nikkei Asia.
Ngay cả khi xuất hiện một số ý kiến lo ngại chứng khoán Việt Nam đang có dấu hiệu bong bóng, ông Lim vẫn cho rằng nhà đầu tư cá nhân đang tiếp cận ngày càng nhiều thông tin hơn, đồng thời dự báo những thay đổi sắp tới sẽ cho phép khối lượng giao dịch chứng khoán ở Việt Nam tăng gấp 2-3 lần trong mấy năm tới đây.
Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu thăng hạng thị trường từ thị trường cận biên (frontier market) lên thị trường mới nổi (emerging market) trong các rổ chỉ số chứng khoán của MSCI và FTSE. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải nới lỏng quy chế giám sát, chẳng hạn nâng trần sở hữu và hoạt động giao dịch hàng ngày của nhà đầu tư nước ngoài.
Trong quá khứ, nhiều người Việt Nam cho rằng những nhà đầu tư mới cứ như “những chú gà” đang chờ bị “làm thịt”. Gần đây hơn, thuật ngữ “nhà đầu tư F0” trỗi dậy, một cụm từ xuất phát từ đại dịch Covid-19. Trong thế giới đầu tư, F0 muốn nói tới những nhà đầu tư mới, chưa có nhiều kinh nghiệm, kiến thức về đầu tư.
Đối với thị trường chứng khoán còn non trẻ của Việt Nam, sự trỗi dậy của binh đoàn F0 cho thấy rằng việc sở hữu cổ phiếu đang dần trở thành điều bình thường tại Việt Nam, ông Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc môi giới tại Mirae Asset Securities, nhận định.
"Tư duy của người Việt Nam đã thay đổi. Trước đây, họ từng có một cái nhìn hết sức căn bản về tài sản. Giờ thì họ nghĩ ‘Tôi phải có nhiều loại tài sản’", ông Tuấn nói.
Trong năm 2019, lãi suất tiền gửi vượt 8%. Thế nhưng, để đối phó với đại dịch Covid-19, Ngân hàng Nhà nước đã giảm lãi suất 3 lần trong năm 2020. Các ngân hàng thương mại cũng nối gót NHNN giảm lãi suất và từ đó thôi thúc người người rót tiền vào chứng khoán.
Lãi suất có thể tăng lên khi kinh tế toàn cầu hồi phục trong năm nay, nhưng vẫn còn nhiều yếu tố khác khuyến khích người Việt Nam đầu tư cổ phiếu, bao gồm nguồn cung bất động sản thắt chặt.
Doanh số bán căn hộ ở Tp.HCM đã giảm 20% trong quý 4/2020 so với cùng kỳ năm trước, trong khi giảm 52% tại Hà Nội, theo số liệu từ Cushman & Wakefield.
Ông Tuấn cho rằng còn một lý do quan trọng khác thúc đẩy dòng tiền chảy vào chứng khoán: Đó là sự nổi lên của một thế hệ có nhiều tài sản thừa kế. Nhiều người con của giới giàu có Việt Nam đi du học về, tiếp quản công ty của cha mẹ, và có tiền đầu tư cổ phiếu.
Những yếu tố trên khiến nhà đầu tư chứng khoán ở Việt Nam ngày càng thông thái hơn, bao gồm cả thế hệ doanh nhân mới và những người có tiền, ông Tuấn cho biết. Thu nhập khả dụng bình quân đầu người ở Việt Nam đang tăng 9%/năm và dự báo đạt 3,062 USD vào năm 2023, theo công ty tư vấn McKinsey.
"Những nhà đầu tư mới gia nhập thị trường chứng khoán có học thức cao hơn, tự mình nghiên cứu nhiều hơn", ông Lim nói. "Dòng máu mới sẽ chảy vào thị trường".
Việt Nam muốn có những kỳ lân để sánh với Tokopedia – công ty thương mại điện tử Indonesia – hoặc Grab - ứng dụng đặt xe được thành lập ở Malaysia. Thế nhưng, kể từ năm 2018, chưa có nhiều doanh nghiệp lớn của Việt Nam niêm yết lên sàn.
Tổng giá trị vốn hóa của hai Sở Giao dịch chứng Khoán Hà Nội và Tp.HCM hiện mới đạt 211 tỷ USD, thấp nhất trong số 6 nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á. Đứng kế đó là thị trường Philippines với quy mô 315 tỷ USD và thị trường Malaysia với quy mô 436 tỷ USD.
Thế nhưng, khi phe “bò” chiếm ưu thế trên thị trường, ông Ngô Văn Khải, nhà phân bổ tài sản thuộc quỹ đầu tư Timensit, lo ngại sự xuất hiện của bong bóng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Ông cho rằng có quá nhiều nhà đầu tư tay ngang đang đầu cơ vào thị trường cổ phiếu.
"Họ chẳng ngại rủi ro, họ chỉ nghĩ đến lợi nhuận. Nhiều người trong số này chắc chắn sẽ mất tiền", ông Khải nói.
Binh đoàn đầu tư F0 bao gồm nhiều người đến từ các ngành nghề khác nhau, từ những công nhân cho tới nhân viên cổ cồn trắng và sinh viên. Ông Khải cho rằng đại dịch Covid-19 không chỉ mang lại cho nhiều người Việt Nam thêm thời gian mà cả những động lực khác để đầu tư chứng khoán. Nhiều người Việt chuyển sang mua cổ phiếu để kiếm thêm thu nhập khi lâm cảnh thấp nghiệp, một số khác không thể tiếp tục đầu tư kinh doanh. Năm 2020, 101,700 doanh nghiệp ở Việt Nam đóng cửa hoặc dừng hoạt động, tăng 13.9% so với 2019, theo thống kê của Tổng Cục Thống kê.
Một số nhà đầu tư rót tiền vào thị trường trong tháng 12/2020 và lượng thanh khoản quá lớn đang gây tắc nghẽn trên Sở giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE). Cơn số tiếp diễn, giá trị giao dịch chạm mức kỷ lục 317 ngàn tỷ đồng (13.8 tỷ USD) trong tháng 3/2021.
