Dự án trọng điểm trước nguy cơ chậm tiến độ

Dự án trọng điểm trước nguy cơ chậm tiến độ

Dù khẳng định các dự án trọng điểm giao thông như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành (Đồng Nai) đều cơ bản đạt tiến độ, nhưng Bộ GTVT cũng thẳng thắn nhìn nhận các nguy cơ có thể khiến chậm tiến độ với các đoạn cao tốc phải hoàn thành trong năm nay.

Lo lỡ hẹn 4 đoạn hoàn thành cuối năm nay

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 còn 10 đoạn đang thi công, trong đó có 8 dự án đầu tư công và 3 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (hợp đồng BOT). Bộ GTVT cho hay, tới hết tháng 5, các đoạn đang thi công đạt khối lượng tổng thể khoảng 40%. Riêng 4 đoạn cao tốc phải hoàn thành trong năm nay (Mai Sơn - QL45, Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây) đạt tiến độ hơn 58%.

Trong đó, chỉ có đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 đáp ứng tiến độ (thi công đạt hơn 64% khối lượng), các đoạn còn lại đều chậm, đoạn Cam Lộ - La Sơn chậm 1,5%, đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết chậm 1,9%, đoạn Phan Thiết - Dầu Giây chậm 3,8% so với yêu cầu. Đến nay, các dự án tiếp tục gặp một số khó khăn, như mặt bằng vẫn chưa được bàn giao hết và đặc biệt vẫn thiếu trên 3 triệu m3 vật liệu đắp nền (đất và cát tại Ninh Bình, Khánh Hòa, Ninh Thuận). Điểm đáng lo ngại nữa là tại khu vực dự án, mùa mưa đến sớm hơn so với thường lệ.

Khởi công từ tháng 9/2020, tới nay đoạn cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây mới đạt 45% khối lượng dù chỉ còn 6 tháng phải hoàn thành. Ảnh: PMUTL

Bộ GTVT cũng nhìn nhận, năng lực quản lý của một số ban quản lý dự án (đại diện chủ đầu tư) chưa đáp ứng yêu cầu; một số nhà thầu yếu kém trong tổ chức thi công và huy động tài chính, dẫn đến chậm tiến độ, đặc biệt trong giai đoạn giá cả tăng cao. Trong khi đó, giá nhiên, vật liệu xây dựng tăng cao gây khó cho chủ đầu tư trong quản lý giá thành, nhà thầu có tâm lý thi công cầm chừng chờ giá xuống. Dù các hợp đồng đều có cơ chế điều chỉnh giá, nhưng một số nhà thầu có tâm lý e ngại khi mua vật tư giá cao, lúc thanh toán lại bị tính giá thấp. Bộ GTVT đã yêu cầu các ban quản lý dự án bổ sung nhân sự có năng lực điều hành dự án, nghiệm thu cơ sở thường xuyên để xác định thời điểm thi công làm căn cứ tính giá thanh toán cho nhà thầu. Nhà thầu nào vẫn cố tình vi phạm, thi công chậm sẽ bị cắt khối lượng, chấm dứt hợp đồng, cấm tham gia các công trình giao thông (đã cắt và chuyển khối lượng của một số nhà thầu tại đoạn Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết).

Nỗi lo Ban quản lý dự án sân bay Long Thành

Dự án sân bay Long Thành (giai đoạn 1) được chia làm 4 dự án thành phần, mục tiêu hoàn thành năm 2025, nhưng hiện có nguy cơ chậm tiến độ. Bộ GTVT cho biết, với phần các trụ sở cơ quan quản lý, mới có trụ sở Cảng vụ hàng không đúng tiến độ; các trụ sở còn lại (Hải quan, Quản lý xuất nhập cảnh...) đều chưa được bộ chủ quản đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn, nên công tác chuẩn bị đầu tư chậm.

Riêng các công trình chính (đường băng, đường lăn, sân đỗ, nhà ga hành khách, hạ tầng kỹ thuật...) do Tổng Cty Cảng hàng không (ACV) làm chủ đầu tư. Từ cuối năm 2020 tới tháng 2/2022, ACV chủ yếu tập trung giải phóng mặt bằng, rà phá bom mìn, xây tường rào, khảo sát, thiết kế. Tháng 3 mới khởi công gói san nền và móng nhà ga, khu bay phải tháng 12 tới mới khởi công.

Bộ GTVT đánh giá, công tác chỉ đạo, phối hợp và tổ chức thực hiện của chủ đầu tư (ACV) chưa hiệu quả, chưa xứng tầm quy mô dự án trọng điểm quốc gia; tổ chức, hoạt động, các trang thiết bị và trụ sở làm việc của Ban quản lý dự án của ACV chưa đáp ứng yêu cầu. Trong khi đó, mặt bằng của dự án vẫn chưa được bàn giao hết, còn tình trạng “xôi đỗ”, gây khó khăn cho nhà thầu thi công. Bộ GTVT cũng bày tỏ sự lo lắng với việc thu xếp vốn của ACV, khi dự án cần huy động số vốn lớn, giá nhiên, vật liệu tăng cao.

Lãnh đạo Bộ GTVT cho hay, đang phối hợp Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp để theo dõi sát phần việc của ACV, kịp thời củng cố, tăng cường nhân lực trong điều hành, quản lý dự án; chỉ đạo ACV xây dựng kế hoạch thu xếp nguồn vốn đáp ứng tiến độ dự án.

Lê Hữu Việt

Tiền phong