Ván cược của Fed khi tiếp tục nâng lãi suất
Ván cược của Fed khi tiếp tục nâng lãi suất
Gần 2 tuần sau vụ sụp đổ lớn thứ hai ngành ngân hàng Mỹ, Chủ tịch Jerome Powell thể hiện rõ rằng lạm phát mới là mối quan ngại hàng đầu của Fed.
Trước đó, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vừa nâng lãi suất 25 điểm cơ bản bất chấp những rắc rối gần đây trong hệ thống ngân hàng toàn cầu.
Chủ tịch Powell thậm chí còn nói rằng Fed có thể tiếp tục nâng lãi suất lên cao hơn mức dự báo nếu cần thiết. Trong họp báo, ông cũng nói rằng Fed chưa có ý định giảm lãi suất trong năm nay.
Chủ tịch Fed Jerome Powell
|
Các quan chức Fed đang tham gia một ván cược đầy toan tính rằng dù những rắc rối gần đây trong ngành ngân hàng có thể khiến kinh tế giảm tốc nhưng không đủ để dẫn tới khủng hoảng tài chính quy mô lớn. Fed cho rằng việc áp dụng tiêu chuẩn cao hơn về thanh khoản và vốn, cùng các biện pháp hỗ trợ ngân hàng mạnh tay gần đây, sẽ khoanh vùng được vấn đề hiện tại.
"Họ nghĩ rằng mình có đủ công cụ để ngăn chặn khủng hoảng trong hệ thống ngân hàng", Jay Bryson, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Wells Fargo nhận định. "Nhưng vẫn có khả năng họ quyết định sai".
Trong suốt cuộc họp báo hôm 22/3, ông Powell liên tục nhấn mạnh họ chưa biết mức độ tác động của các sự vụ gần đây tới hoạt động cho vay. Ông cũng bất ngờ trước diễn biến nhanh của các sự kiện. Silicon Valley Bank (SVB) sụp đổ nhanh đến mức hai tuần sau, giới chức phải tự hỏi: “Chuyện này đã xảy ra như thế nào?”.
Tại thời điểm đó, Fed vội vã đưa ra công cụ cho vay khẩn cấp để hạn chế tác động lan truyền từ vụ sụp đổ của SVB. Trong cuộc họp báo, lãnh đạo Fed trấn an rằng các động thái của giới chức cho thấy "tất cả tiền gửi đều an toàn" và hệ thống ngân hàng Mỹ cũng vậy.
Tuy nhiên, một thông tin khác lại có vẻ mâu thuẫn với tuyên bố của ông Powell. Trong lúc Powell tổ chức họp báo, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cũng điều trần trước Thượng viện Mỹ. Bà khẳng định giới chức hiện không xem xét phương án bảo hiểm cho tất cả tiền gửi tại ngân hàng.
Bình luận của Yellen đã châm ngòi cho làn sóng bán tháo trên thị trường chứng khoán Mỹ, với chỉ số cổ phiếu ngân hàng dẫn đầu đà giảm. Điều này cho thấy giới đầu tư vẫn còn rất lo ngại về các rủi ro tài chính.
“Fed đã cân nhắc lợi hại của phương án chờ đợi và quan sát hay phương án tiếp tục nâng lãi suất. Và cơ quan này đã chọn cách thứ hai. Điều này cho thấy cam kết của Fed với việc ổn định giá cả. Fed tin rằng họ đã lựa chọn đúng”, các chuyên gia kinh tế Anna Wong, Stuart Paul và Eliza Winger tại Bloomberg Economics nhận định.
Những nhận định của Powell cũng phản ánh lo ngại về các rủi ro tài chính. “Có khả năng tác động chỉ ở mức khiêm tốn lên nền kinh tế và lạm phát sẽ vẫn cao", ông nói. Trong trường hợp này, Fed có thể nâng lãi suất vượt phạm vi 5-5.25% - mức dự báo hiện tại của các quan chức Fed.
Cũng có khả năng sự thắt chặt tín dụng sẽ khiến tiêu dùng và nhu cầu giảm xuống thấp. "Khi đó, chúng ta không cần can thiệp bằng chính sách tiền tệ nữa", Powell nói.
Dù vậy, vẫn còn một kịch bản thứ ba là tỷ lệ thất nghiệp tăng trong bối cảnh hệ thống tài chính vẫn mong manh. Điều này có thể châm ngòi cho làn sóng vỡ nợ hộ gia đình, qua đó càng gây sức ép lên các ngân hàng.
"Đây là chu kỳ tăng lãi suất mạnh nhất 40 năm. Khi càng thắt chặt mạnh và nhanh bao nhiêu, bạn càng khó kiểm soát hậu quả bấy nhiêu", James Knightley, Chuyên gia kinh tế trưởng tại ING, cho biết. "Việc này làm tăng rủi ro gây ra căng thẳng tài chính và kinh tế".
"Có lẽ chính Powell và Fed cũng chưa chắc chắn về quy mô, thời gian và tác động của việc thắt chặt tiêu chuẩn cho vay lên các ngân hàng", Kathy Bostjancic, Chuyên gia kinh tế tại Nationwide Life Insurance, nhận định.
Bà cho rằng việc nâng lãi suất có thể phần nào chịu tác động từ thị trường, vì giới đầu tư phần lớn kỳ vọng Fed nâng thêm 25 điểm cơ bản. Chính Powell cũng tiết lộ quan chức Fed từng cân nhắc "ngừng nâng lãi suất trong vài ngày trước phiên họp".
"Chúng tôi biết rằng lạm phát hiện quá cao", Phil Orlando, Chiến lược gia cổ phiếu tại Federated Hermes, nhận định. "Họ đang làm những việc cần thiết để đưa lạm phát quay về mục tiêu".
Hai tháng đầu năm, lạm phát Mỹ vẫn tăng nóng, ở mức lần lượt 6.4% và 6%. Con số này cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
