Các công ty Mỹ than ngày càng khó kiếm tiền ở Trung Quốc hơn
Các công ty Mỹ than ngày càng khó kiếm tiền ở Trung Quốc hơn
Ngày càng có nhiều công ty Mỹ thấy khó kiếm tiền ở Trung Quốc hơn so với trước đại dịch, làm dấy lên lo ngại rằng các doanh nghiệp có thể không gắn bó lâu dài ở quốc gia này.
Theo kết quả khảo sát hàng năm do Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc công bố vào ngày 01/02/2024, chỉ có 19% công ty thành viên được khảo sát vào năm 2023 cho biết biên lợi nhuận của họ (trước khi trả lãi vay và thuế), ở Trung Quốc cao hơn so với trên toàn cầu.
Nếu so với mức 12% của năm 2022, thời điểm mà nhiều doanh nghiệp phải chịu sự kiểm soát nghiêm ngặt về COVID-19 ở Trung Quốc, thì con số trên là tăng nhưng lại thấp hơn nhiều so với mức 22%-26% của giai đoạn 2017-2021.
“Thật đáng lo ngại khi các công ty thành viên của chúng tôi không có lãi. Họ sẽ không ở lại lâu nếu không có lợi nhuận. Đây là lời cảnh tỉnh đối với chính phủ Trung Quốc”, Michael Hart, Chủ tịch AmCham Trung Quốc, nói với các phóng viên hôm thứ Năm.
Nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng nhanh chóng trong vài thập niên qua để trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Mỹ.
Dẫu vậy, tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc đã chậm lại trong những năm gần đây do đại dịch kéo dài 3 năm, thị trường bất động sản khổng lồ gặp khó khăn và xuất khẩu sụt giảm.
Sự chậm lại và suy giảm tương ứng trong tâm lý của người tiêu dùng trong nước đã châm ngòi cho những lời kêu gọi Bắc Kinh kích thích nền kinh tế nhiều hơn nữa. Mặc dù các nhà chức trách đã công bố một loạt biện pháp hỗ trợ tăng trưởng nhưng vẫn chưa rõ liệu họ có dành sự quan tâm cho việc kích thích với quy mô lớn hay không khi Trung Quốc đang cố gắng chuyển từ sự phụ thuộc vào bất động sản sang các ngành công nghiệp khác.
Cuộc khảo sát của AmCham Trung Quốc cho thấy 49% thành viên cho biết biên lợi nhuận ở Trung Quốc năm ngoái tương đương với biên lợi nhuận trên toàn cầu, tăng 1 điểm phần trăm so với năm 2022 và bằng với báo cáo năm 2019.
Một phần ba số người được hỏi cho biết biên lợi nhuận tại Trung Quốc của họ thấp hơn so với trên toàn cầu, giảm so với mức 40% vào năm 2022 nhưng lại tăng so với mức 30% vào năm 2019.
“Dĩ nhiên là bạn không đến Trung Quốc để hòa vốn, vì vậy chúng tôi muốn thấy nhiều thành viên của mình có lãi hơn”, Michael Hart nói.
Cuộc khảo sát này có sự tham gia của 343 công ty trả lời thuộc nhiều ngành nghề khác nhau và được thực hiện từ ngày 19/10 đến ngày 10/11/2023.
Đối với năm 2023, 39% thành viên cho biết họ kỳ vọng doanh thu tại Trung Quốc sẽ tăng so với năm trước – nghĩa là tăng so với mức 32% vào năm 2022.
Đặc biệt, gần một nửa số doanh nghiệp trong lĩnh vực tiêu dùng cho biết họ dự đoán doanh thu năm 2023 tại Trung Quốc sẽ tăng so với năm trước.
Ở lại Trung Quốc nhưng không mở rộng
Một nửa số người tham gia khảo sát cho biết Trung Quốc nằm trong số ba điểm đến đầu tư hàng đầu trên toàn cầu của họ, tăng 5 điểm phần trăm so với mức thấp nhất mọi thời đại vào năm 2022.
“Một trong những lý do khiến các công ty rất quan tâm đến Trung Quốc là R&D (nghiên cứu và phát triển) và sự đổi mới”, Hart cho biết, đồng thời lưu ý các yếu tố như thị trường rộng lớn của Trung Quốc và vị trí dẫn đầu trong các ngành cụ thể, chẳng hạn như là xe điện.
Tuy nhiên, nhìn chung các công ty Mỹ vẫn thận trọng về chuyện đầu tư vào Trung Quốc, trong bối cảnh tăng trưởng chậm lại và căng thẳng địa chính trị gia tăng.
Cuộc khảo sát của AmCham cho thấy gần một nửa số người được hỏi cho biết họ có kế hoạch giảm đầu tư vào các hoạt động tại Trung Quốc hoặc không có ý định mở rộng đầu tư vào nước này.
Phần lớn các công ty Mỹ được khảo sát cho biết họ có ý định tiếp tục sản xuất tại Trung Quốc, nhưng số người cho biết họ đang xem xét chuyển cơ sở sản xuất đó ra ngoài nước này đã tăng lên 12% trong hai năm qua, cao hơn nhiều so với khoảng 8% trước đó.
Theo dữ liệu của Bộ Thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Trung Quốc đã giảm 8% xuống còn 1.13 ngàn tỷ Nhân dân tệ (160 tỷ USD) vào năm 2023, mức thấp nhất trong 3 năm. Họ không nêu rõ Mỹ đầu tư bao nhiêu vào Trung Quốc.
Một cuộc khảo sát riêng được công bố vào tuần trước từ Phòng Thương mại Đức tại Trung Quốc cho thấy 566 công ty trả lời lý do hàng đầu để không đầu tư vào Trung Quốc - hoặc giảm đầu tư - là khó mở rộng được thị trường hoặc tốc độ tăng trưởng ở nước này sẽ trở nên chậm hơn.
Hơn 80% số công ty được hỏi cho rằng nền kinh tế Trung Quốc hiện đối mặt với quỹ đạo đi xuống, phần lớn nghĩ rằng sẽ mất từ 1 đến 3 năm để nước này “lấy lại sự phát triển kinh tế mạnh mẽ”.
Cuộc khảo sát của Phòng Đức được thực hiện từ ngày 05/09 đến ngày 06/10. Cho đến nay, lý do chính khiến người trả lời tăng đầu tư vào Trung Quốc là để duy trì sự cạnh tranh ở đó.
Chờ đợi sự tiến triển
Chính quyền Trung Quốc trong năm qua đã tìm cách thúc đẩy đầu tư nước ngoài vào nước này. Tuần trước, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao cho biết Trung Quốc và Mỹ đang hợp tác để tạo ra một môi trường dễ dự đoán hơn cho các doanh nghiệp.
Ông cho biết Bắc Kinh đã hành động dựa trên kế hoạch 24 điểm được công bố hồi tháng 8 nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nước ngoài tại nước này - và “hơn 60%” các biện pháp này đã được thực hiện hoặc đạt được tiến triển.
Vào ngày 01/02/2024, khi được hỏi về những nỗ lực đó, Chủ tịch AmCham Trung Quốc Sean Stein trả lời rằng các biện pháp này có tính tới đề xuất từ các phòng kinh doanh nước ngoài ở Trung Quốc, nhưng AmCham muốn Bắc Kinh “đạt được những tiến triển rõ ràng hơn”.
“Nó chưa được tiến triển đồng đều trên tất cả các lĩnh vực khác nhau”, ông nói, đồng thời ghi nhận một số cải thiện trong các ngành khoa học sự sống và chính sách thuế.
Stein cho biết AmCham tập trung hơn vào cách Trung Quốc tiến tới kế hoạch 24 điểm hơn bất kỳ cuộc họp cấp cao nào của chính phủ Trung Quốc.
Ông cũng nói rằng các việc chuyến thăm cấp Chính phủ giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng nhiều không phản ánh sự thay đổi cơ bản mà là nhận thấy rằng họ được lợi trong việc ổn định mối quan hệ.
Cuộc khảo sát của AmCham cho thấy căng thẳng Mỹ - Trung gia tăng là mối quan tâm hàng đầu của các thành viên trong năm thứ tư liên tiếp.
Mối quan tâm lớn thứ hai của những người tham gia cuộc khảo sát mới nhất là cách giải thích quy định không nhất quán, luật pháp và việc thực thi không rõ ràng.
Cuộc khảo sát mới nhất của AmCham Trung Quốc cho thấy các quy định an ninh mạng về bảo vệ dữ liệu của Trung Quốc nhìn chung đang khiến những hoạt động trở nên khó khăn hơn cho các thành viên, đặc biệt là những hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cũng như nghiên cứu và phát triển.
Hồi tháng 10, Cơ quan Quản lý Không gian mạng của Trung Quốc đã công bố dự thảo nhằm giảm bớt các hạn chế đối với việc xuất khẩu dữ liệu, nhưng Stein chỉ ra rằng “nó vẫn chưa được thực hiện”.
