DNNY bán buôn quý 1: Những nhân tố đột biến

04/06/2015 14:00

04-06-2015 14:00:00+07:00

Có vai trò trong việc lưu thông hàng hóa dịch vụ, là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng trong nền kinh tế, bán hàng là mục đích cuối cùng của doanh nghiệp thương mại cần hướng tới, điều này sẽ quyết định thành công hay thất bại của doanh nghiệp.

Nhìn lại quý 1/2015, hoạt động kinh doanh của 43 doanh nghiệp niêm yết (DNNY) thương mại bán buôn có được khởi sắc đáng ghi nhận. Doanh thu tăng trưởng gần 19% cùng kỳ, đạt 33,085 tỷ đồng. Bên cạnh đó là tăng trưởng lợi nhuận lên đến 36%, đạt gần 891 tỷ đồng.

Trong đó có 23 doanh nghiệp tăng trưởng lợi nhuận, 15 doanh nghiệp sụt giảm lợi nhuận và 5 doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ.

Doanh thu và lợi nhuận quý 1/2015 của các DNNY bán buôn (Đvt: Tỷ đồng)

Chỉ xét các DNNY bán buôn công bố BCTC quý 1/2014 để so sánh với quý 1/2015

Nguồn: VietstockFinance

Nhờ nhu cầu đầu tư ô tô tăng cao và Công ty triển khai đồng bộ kế hoạch bán trên cả nước mà lợi nhuận quý 1/2015 của HHS lên đến 191 tỷ đồng, gấp 11 lần cùng kỳ, song song đó tỷ suất LNST cổ đông Công ty mẹ (gọi tắt là tỷ suất lợi nhuận ròng) đến 32%, cùng kỳ chỉ có 12%. HHS đang dẫn đầu ngành bán buôn về tăng trưởng lợi nhuận lẫn doanh thu trong kỳ.

Cũng gia tăng lợi nhuận đáng kể nhưng TSC, PTS và HAI có sự chênh lệch lớn giữa tăng trưởng doanh thu và tăng trưởng lợi nhuận. Trong khi doanh thu tăng chỉ vài lần hay thậm chí còn sụt giảm thì lợi nhuận tạo ra gấp cả hàng chục lần.

Với TSC, lợi nhuận tăng thêm từ mảng thương mại, bán buôn hàng hóa – những mảng có biên lợi nhuận cao, đưa lãi trong kỳ tăng vọt lên 34 tỷ đồng, biên lợi nhuận ròng đạt đến 19%, cùng kỳ chỉ 1.5%. Riêng PTS, doanh thu sụt giảm 24% nhưng nhờ doanh thu tài chính tăng cùng khoản hoàn nhập phải thu ngắn hạn mà kết quả lãi được 613 triệu đồng, cùng kỳ 41 triệu đồng. Cổ phiếu này vừa được đưa ra khỏi diện cảnh cáo ngày 20/03/2015.

DNNY bán buôn tăng trưởng lợi nhuận trên 100% trong quý 1/2015

Nguồn: VietstockFinance

Trong số các DNNY bán buôn tăng trưởng lợi nhuận, FPT - đơn vị chiếm xấp xỉ phân nửa lợi nhuận của ngành có doanh thu trong kỳ tăng khoảng 35% với 14,713 tỷ đồng; lợi nhuận tăng 13%, đạt 425 tỷ đồng. Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận ròng chỉ đạt 2.9%, cùng kỳ là 3.4%.

Thua lỗ do dự đoán cung cầu “trật đường ray”

Ngược lại, một số doanh nghiệp sụt giảm doanh thu, song song đó lợi nhuận cũng không khá hơn, thậm chí là thua lỗ. Giá cả cung cầu của các mặt hàng thay đổi cùng diễn biến vĩ mô khác khiến doanh nghiệp không kịp xoay chuyển tình thế.

Đơn cử như TH1, doanh thu giảm 33% và lợi nhuận giảm 58%, chỉ đạt 1.3 tỷ đồng trong quý 1/2015. TH1 cho biết kết quả này là do ảnh hưởng từ việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỷ giá tăng 1% làm chi phí tài chính tăng, bên cạnh đó chi phí khác cũng tăng.

Còn HMC bị ảnh hưởng bởi giá thép nhập khẩu giảm vào các tháng đầu năm trong khi giá vốn hàng nhập đợt trước cao hơn, giá bán trong nước điều chỉnh nhanh theo giá nhập mới khiến lợi nhuận giảm mạnh 84%, đạt chưa đầy 800 triệu đồng. Đồng thời lượng tiêu thụ sắt phế liệu và thép xây dựng giảm làm cho doanh thu giảm 9%, đạt 3.9 tỷ đồng.

Ngoài ra, cũng có một số doanh nghiệp doanh thu tăng trưởng nhưng lãi giảm mạnh như TIE, TLH hay KMT.

Đáng chú là SMC, một trong những ông lớn trong ngành có doanh thu trên 2,500 tỷ đồng nhưng cũng từ ảnh hưởng giá thép trên thị trường liên tục giảm so với giá công ty nhập khẩu, chi phí kinh doanh không được bù đắp nên kết quả lỗ gần 41 tỷ đồng, SMC cũng dự kiến sẽ không thoát khỏi lỗ trong quý 2/2015 trước diễn biến giá thép lao dốc mà hàng tồn kho vẫn còn lớn. Ngoài ra, VID và HAT là 2 doanh nghiệp kinh doanh tiếp tục thua lỗ trong quý 1.

DNNY bán buôn có lợi nhuận giảm hơn 50% và thua lỗ trong quý 1/2015

Nguồn: VietstockFinance

Vòng quay phải thu ngành biến động mạnh bởi HAT, CMC và HHS

Doanh thu bán hàng chỉ được ghi nhận khi đảm bảo lợi ích kinh tế từ giao dịch mà doanh nghiệp nhận được, tuy nhiên doanh nghiệp bán buôn không thể không tránh khỏi việc tiền chưa nhận mà “cháo thì đã múc”. Từ đó vốn của doanh nghiệp sẽ bị chiếm dụng và phải đến những kỳ kinh doanh tiếp theo mới hạch toán được doanh thu khách hàng khi họ thanh toán. Yếu tố này được phản ánh thông qua hệ số vòng quay các khoản phải thu, càng lớn chứng tỏ tốc độ thu hồi nợ của doanh nghiệp càng nhanh và khả năng chuyển đổi nợ phải thu thành tiền mặt càng cao. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp chủ động trong nguồn tiền, tài trợ vốn lưu động vào trong sản xuất kinh doanh. Ngược lại hệ số càng thấp thì tiền doanh nghiệp bị chiếm dụng nhiều và giảm đi sự chủ động trong việc tài trợ vốn lưu động sản xuất.

Vòng quay các khoản phải thu = Doanh thu / Bình quân các khoản phải thu

Qua thống kê vòng quay phải thu của 43 DNNY bán buôn thì có 23 doanh nghiệp tăng được vòng quay so với cùng kỳ; 32 doanh nghiệp có hệ số này lớn hơn 1.

Bình quân ngành là 4.4 vòng trong khi cùng kỳ đến 33 vòng. Sự thay đổi lớn này là do 3 doanh nghiệp HAT, CMC và HHS gia tăng mạnh về các khoản phải thu so với cùng kỳ, khiến vòng quay giảm. Mặc dù vòng quay giảm nhưng 3 doanh nghiệp này vẫn ở top cao với lần lượt 60, 21 và 10 vòng và kỳ thu tiền bình quân thấp với 2, 4 và 10 ngày.

Nếu bỏ qua sự đột biến của HAT, CMC, HHS thì vòng quay bình quân phải thu bình quân của ngành không có nhiều biến động khi trong quý 1/2015 chỉ khoảng 2 vòng và cùng kỳ là 2.2

DNNY bán buôn có vòng quay phải thu cao hơn bình quân ngành trong quý 1/2015

Nguồn: VietstockFinance

Ngoài ra, có 9 doanh nghiệp vòng quay phải thu nhỏ hơn 1, số ngày thu tiền trên 100 ngày tuy nhiên doanh thu vẫn gia tăng trong kỳ. Đáng chú ý là MAX, FDC và VID có số ngày thu tiền bình quân trên 1 năm. MAX là doanh nghiệp chuyên về kinh doanh xi măng, xăng dầu và cơ khí đã thua lỗ liên tiếp, VID – kinh doanh sản phẩm từ giấy, giáo dục và môi giới bất động sản cũng bị lỗ trong quý 1, FDC được biết đến nhiều là doanh nghiệp bất động sản nhưng doanh thu từ hoạt động này những năm gần đây “teo tóp” khá mạnh và vẫn còn hơn trăm tỷ doanh thu chưa thực hiện được, lãi giảm đến 93% cùng kỳ.

DNNY bán buôn có vòng quay phải thu nhỏ hơn 1 trong quý 1/2015

Nguồn: VietstockFinance

Bên cạnh đó, nói đến thu thì phải có trả - quy luật tất yếu của thương mại. Thống kê của người viết ghi nhận hầu hết các doanh nghiệp đều đảm bảo được vòng quay phải trả cho nhà cung cấp ở mức trung bình trên 210 vòng, gia tăng 10 vòng so với cùng kỳ. Theo đó số ngày phải trả trung bình khoảng 4 ngày, cùng kỳ là 5 ngày, thấp hơn rất nhiều so với số ngày phải thu.

Trần Hạnh