Áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn còn đè nặng trong năm 2024

28/11/2023 11:08

28-11-2023 11:08:52+07:00

Theo báo cáo thị trường trái phiếu của Chứng khoán Yuanta Việt Nam (Yuanta), quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam đã thu hẹp đáng kể có với 2021. Dù đã có dấu hiệu ấm dần trong quý 3, nhưng áp lực đáo hạn vẫn còn đè nặng tới năm 2024.

Theo Yuanta, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) Việt Nam so với GDP tại cuối quý 2/2023 đạt mức 11%, cao hơn Phillipines (7%) và Indonesia (2%), nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với Thái Lan (27%), Singapore (27%), Malaysia (54%) và thấp hơn nhiều so với giai đoạn đỉnh điểm phát triển TPDN vào giai đoạn 2021 (15%).

Nguồn: Yuanta

Tính đến cuối tháng 09/2023, dư nợ TPDN hơn 1.2 ngàn tỷ đồng, tương đương 9.6% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế, giảm mạnh so với thời điểm cuối năm 2022 (11.9%) và 2021 (15.1%) do hoạt động mua lại trước hạn và phát hành chậm hơn.

Ấm dần

Thị trường TPDN bắt đầu sôi động trở lại trong quý 3/2023, cùng với hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ HNX đi vào hoạt động. Sau 10 tháng đầu năm, thị trường ghi nhận giá trị phát hành đạt 214 ngàn tỷ đồng, thấp hơn cùng kỳ 15%.

Nguồn: Yuanta

Trong đó, 192 ngàn tỷ đồng là trái phiếu phát hành riêng lẻ, và 22 ngàn tỷ đồng phát hành qua kênh chào bán công chúng. Xu hướng phát hành đại chúng tăng trưởng mạnh, giá trị phát hành tăng gần gấp đôi cùng kỳ, trong khi phát hành riêng lẻ giảm 22.8% trước những quy định mới trên thị trường trái phiếu.

Cơ cấu phát hành tiếp tục tập trung vào nhóm bất động sản và ngân hàng. Sự thay đổi nhiều nhất đến từ ngành xây dựng và vật liệu, năm 2022 chiếm tới 8% với giá trị 22.5 ngàn tỷ đồng, trong khi 10 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 110 tỷ đồng.

Nguồn: Yuanta

Nguồn: Yuanta

Lãi suất tăng lên đáng kể trước bối cảnh thị trường TPDN ảm đạm. Dẫn đầu là nhóm bất động sản có lãi suất bình quân trên 12%/năm, do nhu cầu đáo hạn lớn với các lô trái phiếu phát hành những năm trước.

Nguồn: Yuanta

Kỳ hạn phát hành bình quân có xu hướng tăng trong 10 tháng đầu năm ở hầu hết lĩnh vực, tuy nhiên, giá trị phát hành lại tập trung chủ yếu tại các kỳ hạn ngắn. Cụ thể, kỳ hạn 1 - 3 năm chiếm 36%, so với 2021 (21%) và 2022 (30%); kỳ hạn 3 - 5 năm sụt giảm đáng kể còn 19%, trong khi 2021 và 2022 chiếm tới 44% và 35% tổng giá trị phát hành. Lãi suất phát hành ở mức cao và thị trường trái phiếu chưa hồi phục hoàn toàn là một trong những yếu tố khiến kỳ hạn ngắn được lựa chọn nhiều hơn.

Xu hướng mua lại TPDN bắt đầu xuất hiện từ năm 2021 và hoạt động này sôi động hơn trong năm 2022. Hoạt động mua lại chủ yếu ở nhóm ngân hàng do dư thừa thanh khoản. Việc mua lại trái phiếu trước hạn sẽ giúp ngân hàng giảm dư thừa vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, đồng thời cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR).

Nguồn: Yuanta

Trong quý 3/2023, các doanh nghiệp đã mua lại trước hạn lượng trái phiếu trị giá gần 48.3 ngàn tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ. Trong đó, hầu hết vẫn là trái phiếu thuộc nhóm ngân hàng, chiếm 56% tổng giá trị mua lại. Nhóm xây dựng và bất động sản lần lượt đứng sau với hơn 5.5 ngàn tỷ đồng (tương đương 11.5%) và gần 3.5 ngàn tỷ đồng (tương đương 7.2%).

Áp lực đáo hạn đè nặng vào năm 2024

Yuanta cho biết, áp lực trái TPDN đáo hạn trong quý 4/2023 rơi vào khoảng 57 ngàn tỷ đồng sau khi đã trừ các khoản mua lại. Trong đó, bất động sản chiếm khoảng 47%.

Lượng trái phiếu đáo hạn trong năm 2024 tương đối lớn với hơn 297 ngàn tỷ đồng trái phiếu tới hạn, với tỷ trọng lớn vẫn thuộc về nhóm bất động sản.