Thế giới số "tê liệt": Khi một bản cập nhật phần mềm làm rung chuyển nền kinh tế toàn cầu

Thế giới số "tê liệt": Khi một bản cập nhật phần mềm làm rung chuyển nền kinh tế toàn cầu

Trong một diễn biến chưa từng có, một sự cố công nghệ quy mô toàn cầu đã gây ra tình trạng hỗn loạn trên khắp thế giới vào ngày 19/07. Từ các ngân hàng lớn đến dịch vụ khẩn cấp, từ hãng hàng không đến chuỗi cà phê, hầu như không một lĩnh vực nào thoát khỏi ảnh hưởng của sự cố IT được cho là "lớn nhất từ trước đến nay".

Sự cố IT lớn nhất từ trước đến nay

Nguồn gốc của sự cố này đến từ một bản cập nhật của CrowdStrike - một trong những nhà cung cấp phần mềm an ninh mạng hàng đầu thế giới. Bản cập nhật này đã vô tình gây ra tình trạng tê liệt cho hàng triệu thiết bị chạy hệ điều hành Windows trên toàn cầu, từ Mỹ, Trung Quốc đến tận Úc.

Nhiều máy tính và máy tính bảng rơi vào tình trạng khởi động lại liên tục hoặc "đóng băng" với màn hình xanh chết chóc (blue screen of death) - nỗi ám ảnh của mọi người dùng Windows.

Phía Microsoft cho biết sự cố của CrowdStrike khác với vấn đề mà hãng công nghệ này gặp phải trong cùng kỳ. Được biết, trước đó dịch vụ đám mây của Microsoft cũng bị lỗi và gây gián đoạn tới nhiều dịch vụ khác nhau, hàng ngàn người dùng đã báo cáo lỗi trên Downdetector.com, một trang web theo dõi các lỗi dịch vụ.

Trên mạng xã hội X, CEO Microsoft Satya Nadella cho biết công ty đang phối hợp chặt chẽ với CrowdStrike để hướng dẫn khách hàng khôi phục hệ thống.

* Sự cố của Microsoft gây rối loạn toàn cầu: Từ hủy chuyến bay đến gián đoạn giao dịch chứng khoán

"Tôi chưa từng thấy điều gì như thế này", Alan L. Assaf, giám đốc điều hành của Indus Hotels, chia sẻ khi chứng kiến lượng khách tăng đột biến do sự cố hàng không có hiệu ứng lan tỏa.

CNBC dẫn lại nhận định của một chuyên gia cho rằng sự cố từ CrowdStrike và Microsoft là “sự cố IT lớn nhất từ trước đến nay”.

Từ hàng không, tài chính cho tới quán cà phê

Ngành hàng không chịu tác động nặng nề nhất trong cuộc khủng hoảng này. Các hãng hàng không lớn như Delta Air Lines, United Airlines và American Airlines buộc phải dừng các chuyến bay qua đêm. Theo thống kê, hơn 41,000 chuyến bay trên toàn cầu bị trì hoãn và 4,600 chuyến khác phải hủy bỏ. Các hãng hàng không Mỹ thậm chí phải yêu cầu Cục Hàng không Liên bang thông báo cho phi công về tình trạng gián đoạn liên lạc.

Một vài hãng bay Mỹ, bao gồm American, Delta và United, cho biết đã bắt đầu nối lại hoạt động ở một số chuyến bay vào sáng ngày 19/07. Nhưng một số hãng vẫn cảnh báo du khách rằng họ có thể bị gián đoạn.  

Nhưng không chỉ có ngành hàng không, gần như mọi lĩnh vực đều bị ảnh hưởng bởi sự cố này. Các tổ chức tài chính lớn như JPMorgan Chase, Bank of America, Wells Fargo và TD Bank đều ghi nhận các mức độ gián đoạn khác nhau. Visa ghi nhận có báo cáo về việc người dùng không thể thực hiện thanh toán. Starbucks - chuỗi cà phê nổi tiếng toàn cầu - gặp sự cố với hệ thống đặt hàng qua ứng dụng và thanh toán tại cửa hàng, buộc khách hàng phải quay lại phương thức đặt hàng trực tiếp truyền thống.

Đáng lo ngại hơn, nhiều dịch vụ công cộng và khẩn cấp cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều trung tâm cuộc gọi khẩn cấp 911 và không khẩn cấp trên khắp nước Mỹ bị gián đoạn. Tại New York, mặc dù hệ thống giao thông công cộng vẫn hoạt động, nhưng các đồng hồ đếm ngược và ứng dụng của Cơ quan Giao thông Đô thị bị tê liệt. Nhiều bệnh viện và khu học chánh báo cáo máy tính của họ bị tê liệt, và một số tòa án trên khắp nước Mỹ buộc phải đóng cửa hoặc hoãn các phiên tòa.

Ngay cả ngành công nghiệp ô tô cũng không thoát khỏi ảnh hưởng của sự cố này. Tỷ phú Elon Musk cảnh báo rằng sự cố đã gây "tê liệt" cho chuỗi cung ứng ô tô, làm gián đoạn hoạt động của các nhà sản xuất linh kiện và đối tác logistics sử dụng phần mềm của CrowdStrike.

Trong nhiều bài đăng trên X, ông cho biết: “Chúng tôi vừa xóa CrowdStrike khỏi tất cả hệ thống” và gọi sự cố này “là thảm họa IT lớn nhất từ trước đến nay”.

George Kurtz, Giám đốc điều hành của CrowdStrike, nhanh chóng lên tiếng về sự cố này. Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, ông xác nhận vấn đề đã được xác định và bản sửa lỗi đã được triển khai. Kurtz nhấn mạnh: "Đây không phải là sự cố bảo mật hay tấn công mạng." Ông giải thích thêm trong chương trình "Today" của NBC rằng công ty luôn cập nhật để đi trước các đối thủ và bản cập nhật gần đây có lỗi.

"Chúng tôi rất xin lỗi về tác động mà chúng tôi đã gây ra cho khách hàng, hành khách và bất kỳ ai bị ảnh hưởng bởi sự cố này”, Kurtz nói. "Có thể mất một thời gian để một số hệ thống khôi phục hoàn toàn”.

Tuy nhiên, quá trình khắc phục không hề đơn giản. CrowdStrike cho biết vấn đề nằm ở một thay đổi phần mềm mà họ đã đẩy qua Falcon tới các máy tính của khách hàng. Mặc dù các kỹ sư đã hoàn tác thay đổi này, nhưng khách hàng vẫn cần phải thực hiện các bước thủ công để tải xuống bản sửa lỗi cho các máy tính bị ảnh hưởng. Trong khi một số hệ thống có thể hồi phục nhanh chóng, nhiều nơi khác có thể phải mất hàng tuần để trở lại hoạt động bình thường.

Sự cố này đã làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về sự phụ thuộc quá mức của thế giới vào công nghệ số. Khi một bản cập nhật đơn lẻ có thể khiến các phần quan trọng của nền kinh tế toàn cầu rơi vào tình trạng tê liệt, câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta đã quá lệ thuộc vào những hệ thống tập trung này?

Mặc dù việc sử dụng rộng rãi các công cụ như của CrowdStrike giúp tăng cường bảo mật và hiệu quả trong việc phát hiện và ngăn chặn các cuộc tấn công mới nhất, nó cũng tạo ra một "điểm yếu chung" tiềm ẩn. Chỉ cần một lỗi nhỏ trong một bản cập nhật cũng có thể dễ dàng gây ra hiệu ứng domino, làm tê liệt các phần quan trọng của nền kinh tế toàn cầu.

Người dùng Apple không bị ảnh hưởng

Sự cố không ảnh hưởng đến mọi người một cách đồng đều. Trong khi một số người dùng PC đang nhìn vào màn hình xanh và xử lý sự cố, thì những người khác với thiết bị của Apple vẫn có thể làm việc như bình thường.

Tất cả mọi người ở văn phòng của Neil Garrett tại London đều sử dụng MacBooks. Anh nói rằng việc sử dụng phần mềm chỉnh sửa trên thiết bị của Apple dễ dàng hơn.

Anh cảm thấy nhẹ nhõm khi công ty sản xuất video của mình không bị cuốn vào sự cố công nghệ này.

“Một nửa thế giới đã bị gián đoạn hoàn toàn công việc của họ, và chúng tôi ngồi đây hoàn toàn không bị ảnh hưởng,” anh nói.

Tuy nhiên, Garrett, giám đốc 48 tuổi của MediaNatives, cho biết anh và các đồng nghiệp nhận được ít email hơn đáng kể từ bên ngoài công ty. Vì không có nhiều việc để làm, khoảng một tá người trong số họ rời văn phòng sớm hơn hai giờ so với thường lệ và đến quán rượu.

“Đây là một cái cớ tốt để tận hưởng ánh nắng mặt trời,” anh nói.

Vũ Hạo (Theo WSJ)

FILI