Đến lượt HP, Dell và Microsoft tháo chạy khỏi Trung Quốc

Đến lượt HP, Dell và Microsoft tháo chạy khỏi Trung Quốc

Các nhà sản xuất thiết bị điện tử tiêu dùng toàn cầu HP, Dell, Microsoft và Amazon đang muốn chuyển dây chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, gia nhập vào làn sóng tháo chạy vốn đe dọa tới vị thế “công xưởng sản xuất thiết bị công nghệ” của Trung Quốc.

HP và Dell – nhà sản xuất máy tính cá nhân đứng thứ nhất và thứ ba trên thế giới, cùng nhau kiểm soát khoảng 40% thị trường toàn cầu – đang lên kế hoạch di chuyển khoảng 30% hoạt động sản xuất chiếc máy tính của họ ra khỏi Trung Quốc, dựa trên nguồn tin thân cận từ Nikkei Asian Review.

Microsoft, Google, Amazon, Sony và Nintendo cũng đang xem xét chuyển hoạt động sản xuất một số máy chơi trò chơi và loa thông minh ra khỏi Trung Quốc, nhiều nguồn tin nói với Nikkei Asian Review. Các nhà sản xuất PC hàng đầu khác như Lenovo Group, Acer và Asustek Computer cũng đang đánh giá các kế hoạch thay đổi địa điểm sản xuất, dựa trên nguồn tin thân cận với vấn đề.

Trước áp lực của cuộc chiến thương mại ngày càng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, kế hoạch của các công ty công nghệ vẫn chưa thay đổi mặc dù hai bên đã tiến tới thỏa thuận đình chiến thương mại bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka. Nhiều nguồn tin cho biết, tình hình vẫn còn chưa mấy rõ ràng, đồng thời chi phí ngày càng tăng ở Trung Quốc cũng thôi thúc các nhà sản xuất xem xét tới các phương án thay thế.

Quyết định của một số thương hiệu máy tính và nhà sản xuất máy chơi trò chơi lớn nhất thế giới về việc chuyển sản xuất - chủ yếu là các sản phẩm dành cho Mỹ - diễn ra sau các đánh giá sản xuất của các công ty công nghệ khác. Apple đang nghiên cứu những tác động về chi phí của việc di chuyển tới 30% hoạt động sản xuất điện thoại thông minh sang nơi khác, Nikkei đưa tin trong tháng trước. Ở những nơi khác, các nhà sản xuất máy chủ (server), sản phẩm kết nối mạng và một số linh kiện điện tử chính đang rời khỏi Trung Quốc, thường là theo yêu cầu của khách hàng Mỹ.

Động thái này sẽ “dội gáo nước lạnh” vào hoạt động xuất khẩu thiết bị điện tử của Trung Quốc – vốn là động lực thúc đẩy đà tăng trưởng kéo dài hàng thập kỷ của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Trung Quốc đang là nhà sản xuất máy tính cá nhân (PC) và điện thoại thông minh lớn nhất trên thế giới.

Tổng kim ngạch xuất-nhập khẩu của Trung Quốc trong phân khúc thiết bị điện tử tăng vọt 136 lần lên 1.35 ngàn tỷ USD trong năm 2017, từ mức hơn 10 tỷ USD trong năm 1991, dựa trên công ty cung cấp dữ liệu QianZhan của Trung Quốc.

Tuy nhiên, nhiều công ty công nghệ đã bị “say đòn” nặng nề bởi cuộc xung đột thương mại Mỹ-Trung, trong đó chứng kiến Mỹ đánh thuế vào hàng nhập khẩu trị giá 250 tỷ USD của Trung Quốc, đồng thời còn đe dọa áp thêm.

Các công ty  xây dựng máy chủ của trung tâm dữ liệu quan trọng - Quanta Computer, Foxconn Technology và Inventec - đều đã chuyển một số hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc sang Đài Loan, Mexico và Cộng hòa Séc để tránh mối đe dọa áp thuế quan bổ sung và làm giảm bớt những lo ngại của khách hàng đối với các yêu sách của Mỹ về rủi ro an ninh quốc gia tiềm ẩn. "Sau khi hàng rào thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực vào ngày 24/09, chúng tôi bắt đầu sản xuất và vận chuyển máy chủ bên ngoài Trung Quốc từ tháng 10/2018", một giám đốc điều hành của một nhà sản xuất máy chủ Đài Loan cho biết.

Động thái này đã làm nảy sinh nỗi lo về sự mất mát về việc làm và tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc – vốn đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1990.

Mỹ có thể sẽ cảm thấy một số tác động tiêu cực từ sự thay đổi nơi sản xuất vì "sản phẩm có thể đắt hơn", Darson Chiu, Chuyên gia kinh tế chuyên về thương mại tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, cho biết. "Nhưng Trung Quốc sẽ cảm thấy phần còn lại của nỗi đau vì nền kinh tế của đất nước sẽ phải chuẩn bị cho đà giảm tốc mạnh hơn nữa và nhiều công nhân nhà máy cần phải tìm kiếm việc làm ở nơi khác".

HP và Dell – cùng nhau vận chuyển khoảng 70 triệu máy tính xách tay trên toàn cầu trong năm 2018 – chủ yếu sản xuất máy tính ở các thành phố Trùng Khánh và Côn Sơn của Trung Quốc, hai cụm sản xuất máy tính xách tay lớn nhất thế giới. Với số lượng bán ra vượt quá 160 triệu đơn vị, máy tính xách tay là thiết bị điện tử tiêu dùng lớn thứ hai trên thế giới tính theo khối lượng chỉ sau 1.4 tỷ đơn vị điện thoại thông minh.

Nhưng Trùng Khánh, nơi từng sản xuất 1/3 lượng máy tính xách tay trên thế giới, đang mất dần “ánh hào quang” với các nhà sản xuất toàn cầu. Một quan chức chính quyền địa phương nói với Nikkei rằng HP đã hạ dự báo sản xuất năm 2019 xuống dưới 10 triệu máy tính xách tay, chỉ bằng một nửa sản lượng của HP từ hai năm trước.

"Chi phí sản xuất tăng vọt tại Trung Quốc đã dẫn đến sự sụt giảm các đơn đặt hàng toàn cầu. Bây giờ, những bất ổn liên quan đến cuộc chiến thương mại đang làm trầm trọng thêm những thương tổn trước đó", quan chức này nói.

Khoảng 47% lô hàng máy tính xách tay của Dell đã đi đến khu vực Bắc Mỹ, thị trường lớn nhất của họ, trong khi 40% máy tính xách tay HP đang hướng tới đó, theo công ty nghiên cứu Trendforce.

“Sự đồng thuận trong ngành này là chuyển trung bình khoảng 30% sản lượng ra khỏi Trung Quốc tùy thuộc vào mức độ quan trọng của thị trường Mỹ ... Mọi người cần phải đưa ra một kế hoạch", một giám đốc chuỗi cung ứng quen thuộc với các kế hoạch cho biết. "Apple thực sự là người cuối cùng và chậm nhất trong việc bắt đầu lập kế hoạch, trong khi những người khác đã lập sớm hơn nhiều".

Trong khi đó, Amazon – dịch chuyển sản xuất máy đọc sách điện tử Kindle và trợ lý kỹ thuật số, Echo – và Nintendo đang xem Việt Nam như một sự thay thế, trong khi Microsoft đang để mắt đến Thái Lan cũng như Indonesia, một số nguồn tin cho biết.

Ngay cả khi Washington và Bắc Kinh giải quyết tranh chấp lâu dài, việc chuyển đổi hoạt động sản xuất khiến Trung Quốc phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng về nơi sản xuất thiết bị điện tử, theo các chuyên gia. "Không có sự quay trở lại và nó không chỉ về thuế quan mà còn về việc giảm rủi ro trong dài hạn như chi phí lao động tăng", ông Chiu của ChiER nói. "Các nước Đông Nam Á và Ấn Độ sẽ cùng nhau trở thành trung tâm cạnh tranh mới trong những năm tới cho việc sản xuất điện tử".

Mark Williams, Chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại công ty nghiên cứu toàn cầu Capital Economics, nói: "Có rất nhiều điều mà nhà hoạch định chính sách có thể làm trong ngắn hạn để khỏa lấp vào khoảng trống nếu một số nhà xuất khẩu di dời khỏi Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc sẽ chịu tổn thương trong những năm tới nếu không còn có thể hưởng lợi từ bí quyết mà các nhà xuất khẩu cạnh tranh toàn cầu mang lại cho nền kinh tế của họ."

Acer và Asustek đều xác nhận với Nikkei rằng họ đang tìm hiểu tính khả thi của việc chuyển một số sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Dell từ chối bình luận về sự thay đổi sản xuất nhưng cho biết họ khuyến khích "chính phủ Mỹ và Trung Quốc tiếp tục đối thoại để giải quyết các vấn đề còn tồn tại" và hy vọng sẽ thấy một thỏa thuận.

Vũ Hạo (Theo Nikkei Asian Review)

FiLi