20.000 "mỏ vàng" chờ nhập cuộc

20.000 "mỏ vàng" chờ nhập cuộc

TP HCM có hơn 20.000 hộ kinh doanh phát triển bền vững trong hàng chục năm qua và đây là "mỏ vàng" trong khối kinh tế tư nhân.

Phát biểu tại tọa đàm "Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân" do Báo Người Lao Động tổ chức mới đây, bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP HCM, thông tin TP HCM hiện có khoảng 400.000 hộ kinh doanh cá thể, trong đó có hơn 20.000 hộ đang hoạt động rất hiệu quả và phát triển bền vững trong hàng chục năm qua.

Nếu các hộ kinh doanh này được hỗ trợ, dẫn dắt và tạo điều kiện để chuyển lên thành doanh nghiệp (DN) cùng với việc xây dựng các cơ chế kết nối riêng, TP HCM sẽ có được một lực lượng DN rất hùng hậu.

Chuyển đổi hộ kinh doanh

Ông Trần Việt Anh - Tổng Giám đốc Công ty CP Xuất Nhập khẩu Nam Thái Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Tái chế chất thải Việt Nam - chỉ ra nền tảng phát triển các hộ kinh doanh, DN nhỏ là xuất phát điểm của rất nhiều DN lớn và tập đoàn hiện nay. Bản thân ông cũng khởi nghiệp từ mô hình hộ kinh doanh từ khoảng 30 năm trước và vươn đến quy mô DN vừa như hiện nay.

Từ trường hợp của mình, ông Việt Anh đề xuất tổ chức các chương trình đối thoại theo từng nhóm, từng ngành nghề khác nhau để qua đó lắng nghe và thấu hiểu những khó khăn mà DN đang đối mặt. Nhà nước cần cụ thể hóa sự hỗ trợ với nhóm này bằng các văn bản pháp quy, hay luật hỗ trợ DN vốn có; chứ chưa cần thiết phải ban hành một loạt các quy định mới.

Gian hàng của doanh nghiệp khởi nghiệp tại cuộc thi Khởi nghiệp Xanh do Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) tổ chức .Ảnh: AN NA

Ngoài ra, ông Việt Anh cũng đề xuất tăng cường đào tạo nguồn lực tư vấn; tăng cường các biện pháp bảo vệ thị trường trong nước; tạo công cụ hiệu quả ngăn chặn hàng giá rẻ, đặc biệt là nghiên cứu quy định bảo đảm công bằng trong đấu thầu… Bởi, thực tế hiện nay, nhiều hộ kinh doanh vẫn chưa thấy động lực để chuyển đổi sang mô hình DN.

Bà Ma Thị Mỹ Hương, chủ thương hiệu "Bánh mì 81", nói lý do chưa muốn lên DN do hộ kinh doanh có giấy tờ thủ tục đơn giản, chỉ cần kê khai và đóng thuế theo quý là xong. Trong khi đó, nếu lên DN sẽ cần bộ phận kế toán để xử lý hồ sơ phức tạp hơn. Ngay cả với nhượng quyền, dù quy định cần rất nhiều giấy tờ pháp lý nhưng thực tế ngay cả các mô hình chưa có đăng ký kinh doanh vẫn nhượng quyền theo kiểu quen biết, tin tưởng.

Trong khi đó, ông Nguyễn Tấn Lộc, Giám đốc Công ty TNHH Tái chế cà phê Lộc Nhân (TP HCM), cho biết DN khởi nghiệp chỉ được miễn thuế môn bài năm đầu tiên (2 triệu đồng với DN có vốn điều lệ dưới 10 tỉ đồng và 3 triệu đồng với DN có vốn điều lệ hơn 10 tỉ đồng) nhưng thực tế, đa số các DN thời gian đầu chưa có lãi ngay nên nếu miễn thuế cũng không có nhiều ý nghĩa.

Khuyến khích khởi nghiệp

Ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chủ tịch, Trưởng Văn phòng đại diện Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia, Chủ tịch Quỹ Khởi nghiệp quốc gia (VNSIF) - cho rằng với hàng loạt lợi thế hiện nay như đội ngũ lao động trẻ, năng động, khả năng tiếp cận công nghệ hiện đại như blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI), fintech và các nền tảng số hóa, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội tạo ra những start-up "kỳ lân" đạt giá trị tỉ USD nếu được hỗ trợ đúng và đủ.

Theo ông Huy, Nghị định 38/2018 về hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo đã được triển khai 7 năm nay nhưng chỉ mới huy động được vài trăm tỉ đồng đầu tư cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Các lực lượng khác chưa thuộc diện hỗ trợ theo Nghị định nên không thể huy động được nguồn lực của xã hội để khởi nghiệp. Trong khi đó, ngân sách nhà nước, địa phương hay của các bộ, ban, ngành rất khó có thể tham gia để đầu tư vào lĩnh vực mạo hiểm này.

Để thúc đẩy phát triển khởi nghiệp, ông Huy đề xuất chia thành 10 nhóm có tiềm năng tham gia khởi nghiệp, bao gồm thanh niên, sinh viên, phụ nữ, nông dân, nhà khoa học - công nghệ, công nhân và viên chức. Mỗi nhóm này đều có khả năng trở thành lực lượng nòng cốt cho hoạt động khởi nghiệp, tạo nguồn đầu vào cho DN và góp phần phát triển kinh tế tư nhân.

Đặc biệt, khi bộ máy được tinh gọn, nhiều người vừa có chuyên môn giỏi vừa giàu kinh nghiệm có thể chuyển đổi để tham gia khởi nghiệp, thậm chí có tiềm năng phát triển thành DN trong tương lai.

Do đó, việc xây dựng một quỹ đầu tư khởi nghiệp là cần thiết. Theo đề xuất, các DN tư nhân có thể đóng góp khoảng 30%, khu vực nước ngoài (FDI) và kiều bào góp từ 20% đến 30%, còn Nhà nước tham gia khoảng 30%. Nguồn vốn này có thể giúp huy động hàng chục tỉ USD từ cả bên ngoài và trong cộng đồng DN Việt Nam.

"Việt Nam hiện đang đứng thứ 5 trên thế giới về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Công nghệ của chúng ta không thua kém so với các nước, thậm chí có cơ hội tiếp cận ngang hàng với các nền tảng hạ tầng hiện đại như blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới khác. Chúng ta có đội ngũ lao động trẻ, khả năng tiếp cận công nghệ nhanh chóng và năng lực hội nhập quốc tế sâu rộng" - ông Huy nhấn mạnh.

Trên cơ sở này, đại diện VNSIF đề xuất cần có sự đồng hành của các cơ quan chức năng cùng các chính sách hỗ trợ phù hợp, tạo điều kiện để các nhóm khởi nghiệp và các nghiên cứu đổi mới sáng tạo có thể phát triển bền vững và hiệu quả.

"Quan trọng nhất là cần quán triệt tư duy của các cơ quan quản lý nhà nước theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính là DN được hoạt động kinh doanh những ngành nghề, lĩnh vực mà pháp luật không cấm; tạo mọi điều kiện thuật lợi nhất, hỗ trợ cao nhất, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, thành lập DN; cần sửa đổi và bổ sung các cơ chế chính sách mới, đồng bộ giữa các quy định của pháp luật theo hướng linh hoạt hơn, tạo điều kiện tốt nhất để tạo niềm tin, hy vọng cho nhà đầu tư, huy động nguồn lực từ xã hội" - ông Huy nhấn mạnh. 

Ngọc Ánh - Thanh Nhân

Người Lao Động

- 08:15 25/03/2025